کتاب آشنایی با اقتصاد اسلامی، اثر جواد ایروانی؛ با هدف آشنا ساختن مخاطب با اقتصاد اسلامی سامان یافته که پس از سالها تحقیق و تدریس در دانشگاه به رشته تحریر درآمده است. در فصل نخست، مطالبی مقدماتی با عنوان کلیات ارائه شده است که در آن به چیستی اقتصاد اسلامی میپردازد.
دانش اقتصاد به مفهوم وسیع خود، قلمرو گستردهای دارد که دست کم هفت بخش را در خود جای میدهد. برای آن که مشخص گردد مقصود از اقتصاد اسلامی چیست، عناوین هر یک از این هفت بخش به اختصار تعریف و شناسانده شده و ذیل هر کدام، صحت تفکیک آن به اسلامی و غیراسلامی بررسی گردیده است.
مبحث دوم: نقش برجسته مسلمانان در دانش اقتصاد
علم اقتصاد در مدارس و دانشکدههای کشورهای مسلمان، به صورت موضوعی تصنعی و تقریباً با همان محتوای غربی آن تدریس شده است و هیچ گونه ارزیابی نقادانه در سایه تعلیمات اسلامی از آن صورت نگرفته و حتی توجهی هم به نوآوریهای متخصصان مسلمان در این موضوع نشده است.
دانشجویان، مطالب مربوط به اسمیت، پدر علم اقتصاد، و نیز ریکاردو، مالتوس، مارشال و کینز را شنیدهاند، لیک به ندرت سخنی از سهم و نقش متخصصان مسلمان در اقتصاد به میان آمده است؛ زیرا آن گونه که انتظار میرود کتب اقتصادی غربیها توجهی اندک به این اندیشمندان داشتهاند.
با این حال بخشی از تقصیر متوجه خود مسلمانان است که سهم دانشمندان خویش را به درستی تبیین نکردهاند. بخش دیگر نیز متوجه دنیای غرب است که قدردانی شایستهای از دیگر تمدنها به سبب سهمی که در پیشرفت دانش بشری داشتهاند، انجام نداده است.
به نظر میرسد اندیشهوران غربی در ثبت تاریخ عقاید اقتصادی برای دوره بین تمدن یونان و تمدن اسکولاستیک، ثمره و فایده ارزشمندی قایل نشدهاند.