کتاب ماهیت حقوقی سود سپرده های بانکی در فقه و حقوق اسلامی نوشتهی سید روح اله ترابی و سید عبداله ترابی میباشد که انتشارات قانون یار آن را به چاپ رسانده است. این کتاب، به بررسی کامل سودهای پرداختی از سوی بانک ها به مشتریان در بانکداری اسلامی می پردازد.
امروزه بانک ها از ضروریات جامعه بشری و یکی از ارکان اقتصادی کشورها به حساب می آیند که مهم ترین اعمال بانکی که در واقع منبع اصلی درآمد بانکها است و در اقتصاد کشور نیز نقش مؤثر دارد.
بخش اصلی و عمده فعالیت بانک ها را می توان در دو بخش مجزا مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. یک بخش تجهیز منابع پولی و ریالی بانک ها که در این ارتباط بانک ها اقدام به جمع آوری وجوه مازاد می نمایند و تحت عناوین سپرده مدت دار، کوتاه مدت و بلند مدت و فروش اوراق و سهام این بخش فعالیت دارد. از این رو تعیین ماهیت سپردههای بانکی در بانک داری اسلامی جهت حلیت داد و ستدهای بانکی، و سودهای پرداختی از سوی بانکها به مشتریان، یک امر ضروری است تا هم متشرعان از این جهت آسوده خاطر باشند، هم فقها و حقوقدانان در تطبیق این سپرده ها، بر عقود اسلامی به نتایج مطلوب و روشنی برسند.
در سال 1971 بانک اجتماعی ناصر در مصر تأسیس شد که به عنوان یک بانک تجاری و بر اساس نفی بهره فعالیت می کرد و به تدریج بانک های اسلامی در کشورهای خاورمیانه اعلام موجودیت نمودند مثلا کشور دبی سال 1975 و کشور سودان در سال 1977 و در کشورهای آسیای جنوب شرقی مثل فیلیپین در سال 1973 و مالزی در سال 1983 ایجاد شد.
امروزه بانکداری اسلامی در خارج از مرزهای سنتی اقتصاد اسلامی به سمت کشورهای غربی، به ویژه کشور انگلستان گسترش پیدا کرده است، که البته گسترش بانکداری اسلامی در کشورهای غربی همزمان با توسعه ی آن در کشورهای اسلامی بوده است و سیستم بانکداری اسلامی در حال حاضر خانه ی مالی اسلامی خوانده می شود که در سال 1978 میلادی در کشور لوکزامبورک تأسیس شد که نخستین تلاش برای توسعه ی بانکداری در دنیای غرب به شمار می رود و علاوه بر آن یک بانک بین المللی اسلامی در دانمارک تأسیس شد.
بانکداری اسلامی در چند مسیر عمده از بانکداری عرفی متمایز می شود که می توان به ممنوعیت معاملاتی که بر مبنای نرخ ثابت و از پیش تعیین شده اشاره کرد و دیگر این که عملیات بانکی باید بر اساس روش های معینی و با استفاده از ابزار و وسایل مالی خاص صورت گیرد. که در چارچوب عقود شرعی و دستورات قرآن و سنت پیامبر اسلام (ص) استوار باشد، زیرا به اعتقاد مسلمانان احکام شرعی دستورات جامع و کاملی را برای جنبه های مختلف زندگی خصوصی و اجتماعی مردم دربر دارد و از این جهت، دین اسلام کامل ترین دین هاست و احکام آن از بطن دین قابل درک و استخراج است.