کتاب فقه و حقوق قراردادها اثر استاد ابوالقاسم علیدوست در دو مجلد که به «ادله عام روایی» و «ادله عام قرآنی» قراردادها پرداخته، از سوی انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی چاپ و روانه بازار نشر شده است.
جلد اول کتاب فقه و حقوق قراردادها، ادله عام روایی قراردادها را وجهه نظر خود قرار داده است. در ادله روایی قراردادها روایات مهمی که محوریت در آنها معاملات و عقود بوده و یا بـر ساختار قراردادها تأثیر زیاد داشته به صورت اجتهادی مورد بحث قرار داده شده اسـت.
در این اثر، هر روایت با بررسی سند، دلالت و جهت، مورد بررسی قرار گرفته و مباحث فقهی متناسب با ادبیات فقهی امامیه به طور دقیق مورد کاوش قرار داده شده است.
همچنین، جلد دوم کتاب فقه و حقوق قراردادها، به ادله عام قرآنی قراردادها اختصاص یافته است و منظور از آن، بررسی اسنادی است عام از قرآن که از سوی فقیهان در استنباط احکام معاملات و قراردادها به کار گرفته شده، لکن بحثی مستقل و جامع از آنها به عمل نیامده است. در ادلـه قرآنی قراردادها آیات مهمی کـه محوریت در آنها معاملات و عقود بوده و یا بر ساختار قراردادها تأثیر زیاد داشته به صورت اجتهادی مورد بحث قرار داده شده است.
در این اثر، امور ادبی و تفسیری و آرای مفسران، در متن هر آیه بررسی شده و مباحث فقهی متناسب با ادبیات فقهی امامیه به طور دقیق مورد کاوش قرار داده شده است. پایانبخش هر آیه نیز به طور مختصر به مطالعات کاربردی فقهی و حقوقی پرداخته شده تـا نمودههای فقهی و حقوقی آشکارتر شود و زمینه برای بسط مطالعه فراهم آید.
در مورد «تسلط الناس علی انفسهم» باید دید مراد از این عنوان چیست، تسلط بر جان و اعضا؟ تسلط بر اعمال، حرکات، اراده؟ بر وقت و زمان خویش؟ یا...؟
بدون تردید معنای اول از تسلط بر نفس، به هیچیک از وجوه سهگانه مذکور در منطوق یا مفهوم حدیث داخل نیست، بلکه اگر مراد از حدیث سلطنت تنها بیان عدم مزاحمت دیگران با مالکان باشد، میتوان از قیاس اولویت استفاده کرد و گفت: وقتی نمیتوان مزاحم مال دیگران شد، مزاحم جان و اعضا هم نباید شد؛ لکن نظارت مستقیم حدیث براین معنا پذیرفتنی نیست.