مجموعۀ به دانشآموزان متن استخراجشده از نوار درسهای اخلاق علامه کرباسچیان برای شش سال دبیرستان است که در طول سال تحصیلی ۵۲-۱۳۵۱ ضبط و با کمک تنی چند از شاگردان استاد استخراج شده و پس از اصلاحات و بازنگری استاد و ویرایش مختصر بهشکل حاضر درآمده است. این مجموعه که در شش دفتر تقدیم علاقهمندان میگردد؛ به ترتیب به سال هفتم دبیرستان تا دوازدهم تعلق دارد.
علامه با دانشآموزان دبیرستان هر سال یک کلاس اخلاق داشت که از سال هفتم تا دوازدهم به فراخور سن و مسائل مبتلابه آن، موضوع و سطح مباحث تفاوت میکرد. به نظر میرسد درس اخلاق استاد عمیقترین و شاید از جهاتی اصلیترین محور تربیت دینی در مدرسۀ علویِ آن زمان باشد. اهمیت این مطلب را میتوان با نگاهی گذرا به تحولات دانشآموزان و پیگیری منشأ این تحولات و توفیقات برمبنای سخنان خود آنان سنجید. کلاس اخلاق استاد نه مکانی برای شنیدن پند و اندرز صِرف، که محلی برای چیدن برنامۀ عملی زندگی و نگریستن به دورنمای مسیرهای مختلف و انتخاب بهترین مسیر بود. دانشآموزان آموختههای این درس را با پیگیریهای استاد، در زندگی روزمره پیاده میکردند و شخصیت آنان از این طریق شکل میگرفت. جالب اینجاست که علامه نهتنها در این راه نقش معلم و مربی دانشآموزان را داشت، بلکه بهواسطۀ آنان، بر خانوادههایشان نیز تأثیرات مطلوب خود را میگذاشت. درباره درس اخلاق و محتوا و شیوههای استاد در این زمینه سخن بسیار است که به تفصیل در مقدمه کتاب توضیح داده شدهاست. امید است مربیان خصوصاً معلمان درس اخلاق و مهارتهای زندگی، با بهرهگیری از این مجموعه بتوانند انسانهایی شایسته تربیت کنند و موجبات رشد و تعالی جامعۀ اسلامی را فراهم آورند و گامی در جهت تحقق حکومت عدل جهانی ولیعصر (عج)، آن بزرگ مربی عالم بشریت بردارند.
بی اعتباری دنیا و آخرتگرایی: از نتایج روحیه مرگآگاهی و معادباوری که علامه بر آن تأکید میکرد و درصدد درونی کردن آن در شاگردانش بر میآمد، پی بردن به پوچی و بی اعتباری دنیا بود. او به پیروی از مولایش علی (ع)، طالبان مردار دنیا را با تمام وجود مسخره میکرد و پرده از جهالتشان برمیداشت تا مبادا فطرت پاک شاگردان در مجالست با دنیاطلبان آلوده گردد یا کسی از شاگردان با دادن سرمایه عمر جلوههای دنیا را بخرد. این باور ناگزیر شاگردان را به سادهزیستی رهنمون میشد و ریشه بسیاری از انحرافات را قبل از جوانه زدن در آنان میخشکاند.
مراعات حقالناس و امانتداری: از جمله آموزههایی که استاد با تکیه بر مسئله معادباوری مطرح میکرد، اهمیت حقالناس بود. وی با ذکر داستانهایی از آثار اخروی کمتوجهی به حقالناس، شاگردان خود را به رعایت حقوق دیگران حساس بار میآورد. تأثیر این تأکید در عملکرد دانشآموزان به خوبی مشهود بود و همین امر آنان را از بسیاری از لغزشها پس از ورود به جامعه حفظ میکرد و باعث میشد در هر جایگاهی که قرار گیرند، حقوق دیگران را با ریزبینی رعایت کنند.