کتاب قصه یلدا (جلد نهم) نهمین جلد از مجموعه «فرهنگ قصهشناسی یلدا» اثر علی خانجانی است که در انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به چاپ رسیده است و شامل 434 روایت داستانی است.
مجموعهی ۱۶ جلدی «فرهنگ قصهشناسی یلدا» اثر علی خانجانی با معرفی ۸ هزار روایت شفاهی به ثبت رسیده از قصههای ایرانی، از سوی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان منتشر شده است. این مجموعه حاصل تلاش پنج ساله ۷۰ نفر از کارشناسان، پژوهشگران و ویراستاران است. در این مجموعه بیش از ۸ هزار روایت از قصههای شفاهی مورد پژوهش و بررسی قرار گرفته است و به جرأت میتوان گفت که تقریباً تمامی قصهها و افسانههای اقوام ساکن در ایران زمین پس از بررسی ۲۲۲ منبع مختلف در این مجموعه گردآوری شده است.
همچنین؛ این مجموعه علاوه بر معرفی راویان، نویسندگان و گردآورندگان قصهها و افسانههای ایرانی و درج خلاصه روایتهای جمعآوری شده، اطلاعات ارزشمندی درباره بنمایهی هر قصه، پیامهای اصلی و فرعی قصهها، شخصیتهای انسانی و غیرانسانی موجود در هر قصه را عنوان میکند. یافتههای دیگر پژوهشی شامل دعاها، سوگندها، نفرینها و دشنامها از دیگر مواردی است که در این مجموعه به مخاطب ارائه میشود و میتواند زمینهساز بسیاری از فعالیتهای تحقیقی و رفتارشناسی اقوام و جوامع بر اساس قصهها و افسانههای هر دیار باشد.
اولیای تربیتی اعم از والدین، معلمان، مربیان و تمامی علاقهمندان به قصهگویی مخاطب این مجموعهاند و افراد به راحتی میتوانند قصههای مورد نظر خود را با توجه به بخش پند و اندرزهای الفبایی شده و موجود در «پندستان» این مجموعه خیلی سریع شناسایی کنند و مسیر کوتاهتری برای دسترسی به قصههای مورد نظر خود و شنوندگانشان داشته باشند.
در روستایی مادری برای پسر کچلش کلاه نمدی میبافد. کلاهنمدی و بچهها به دنبال کبکی از روستا دور میشوند. کلاهنمدی بچهها را به غاری میبرد. خودش بیدار میماند و دیو بزرگی را میبیند. کلاهنمدی از مادرش شنیده که دیو وقتی میتواند به انسانها نزدیک شود که خواب باشند. دیو با برآورده کردن آرزوی انسانها خیالشان را راحت میکند تا به خواب بروند؛ بعد آن ها را میخورد.
کلاهنمدی آرزو میکند موقع خواب تخممرغ و خرما بخورد. دیو آن را برآورده میکند، اما کلاهنمدی نمیخوابد. کلاهنمدی از دیو میخواهد برایش با آبکش آب بیاورد. دیو کنار چشمه میرود. صبح کلاهنمدی و بچهها دیو را میبینند که هنوز دارد از چشمه آب بر میدارد.