کتاب راهکارهای توسعه بانکداری بدون ربا نوشته آریا عزیزی، به مباحثی چون بانکداری و چالش های آن در فرایند جهانی شدن، ویژگی های بانکداری اسلامی و... اشاره کرده است. جهانی شدن، پدیده غالب و جاری عصر امروز است و انتظار می رود در آینده ای نزدیک به دلیل پدیده جهانی شدن، رقابت بانک های متعارف با بانک های اسلامی، افزایش بیشتری داشته باشد. سیستم بانکی در اقتصاد هر کشور همچون نبض تپنده عمل می کند و دقیقا به همین دلیل است که نواقص به وجود آمده در این نظام به طور مستقیم در بخش های عمده اقتصادی کشور تاثیر می گذارد. نظام بانک داری کنونی در ایران از جهت وفق با مقررات بین المللی مشکلات بسیاری دارد. در واقع؛ طراحان نظام بانکی جدید در ایران، با ایجاد قراردادهای ترکیبی جدید شروع به شبیه سازی نظام بهره نموده که این خود، آفات زیادی را برای نظام اقتصادی و بانکی کشور به ارمغان می آورد. نکته مهم در بررسی مشکلات نظام بانکداری کنونی کشور این است که بدانیم منبع تئوری نظام بانکداری فعلی، قانون بانکداری بدون ربای مصوب سال 1362 است و این قانون به هیچ وجه نتیجه نگاه فلسفی به احکام اقتصادی اسلام نیست. علاوه بر آن چالش های دیگری نیز در این رابطه وجود دارند که بعضی از آن ها مشکلات اجرایی هستند که ناشی از بد عمل کردن نظام اجرایی بانکداری کشور است و برخی دیگر نیز ربطی به بانکداری اسلامی ندارد و کما بیش تمام بانک های دنیا با آن مواجه هستند. جهانی شدن به وابستگی اقتصادی فزاینده کشورها در سطح جهانی از طریق افزایش حجم و تنوع معاملات مرزی کالاها و خدمات و جریان های سرمایه بین المللی و همچنین از طریق انتشار سریع و گسترده تکنولوژی اشاره دارد. به دلیل آزادسازی، بازارهای جهانی سریعا در حال تبدیل شدن به یک بازار واحد هستند و این امر فرصت ها و همچنین چالش هایی را برای بانک های ایرانی و اسلامی به وجود آورده است. از یک سو جهانی سازی امکان تنوع بیشتر سبد دارایی را فراهم می آورد و در نتیجه میزان ریسک موجود در روش های تسهیم سود را کاهش می دهد؛ که این امر فرصت های برای بانک های اسلامی به منظور استفاده بیشتر از این روش ها، ایجاد خواهد کرد. اما از سوی دیگر بانک های ایرانی باید برای رقابتی سخت تر از سوی بانک های خارجی آماده گردند. به منظور بهره برداری از فرصت های به وجود آمده از بحث جهانی سازی لازم است بانک های اسلامی کیفیت خدمات خود را بهبود بخشند و محصولات مالی مناسبی را عرضه نمایند. در اینجا هم باز، این مشتریان هستند که نهایتا از این رقابت منتفع می گردند. نوآوری های تکنولوژیکی نقش مهم تری نسبت به دیگر عوامل در یکپارچگی مالی و جهانی شدن ایفا کرده اند. بانکداری الکترونیک و استفاده گسترده از کامپیوترها، روش بانکداری را دگرگون نموده که این امر شرکت های عظیم بانکی را به مداخله واداشته، زیرا که برای استفاده از تکنولوژی مدرن، به منابع بیشتری نیاز است. ادغام های انجام شده در کشورهای غربی، شروع به ایجاد بانک ها و موسسات مالی غول پیکر کرده و جهانی سازی بازارهای مالی، منجر به یکپارچگی هر چه بیشتر بازارهای سرمایه شده است.

در بخشی از کتاب راهکارهای توسعه بانکداری بدون ربا می خوانیم:

خدمات، بویژه در بخش های تامین مالی و حمل و نقل کالا قرن هاست که نقش مهمی را در تجارت جهانی ایفا می نماید. بعضی از اشکال اولیه تجارت خدمات، تجارت خانه هایی بودند که تبادل کالاهای لوکس با ارزش افزوده بالا را از طریق خدمات حمل و نقل، انبارداری و تامین مالی صادر کنندگان تسهیل می کردند. به تدریج مراکز فعالیت خدمات از جمله راه های مبادلاتی زمینی و بنادر مهم برای تجارت دریایی رونق گرفتند. برای نمونه بنادر مهم مواصلاتی در منطقه آسیا، اقیانوس آرام به مراکز عمده خدمات تبدیل شدند. اهمیت فزاینده اقتصاد خدمات موجب گردید که در اواسط دهه 1930 این بخش بعنوان سومین بخش اقتصاد بحساب آید. معهذا در گذشته کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به بخش خدمات به عنوان مانعی در راه رشد اقتصادی نگاه می کردند. اغلب در کشورهای توسعه یافته شنیده می شد که می بایست بجای تقویت بخش خدمات مبادرت به تقویت بخش صنعت آن هم با استفاده از تمامی امکانات موجود نمود. اما در اثر وقوع «انقلاب صنعتی» در کشورهای توسعه یافته، چندین ویژگی بخش خدمات دچار تحول گردید. مثلا اعتقاد به اینکه خدمات ملموس نیستند دچار ضعف شد؛ چرا که خدمات در ارزش افزوده کالاها نقش فزاینده ای یافت. همچنین بکارگیری فناوری های جدید از جمله رایانه ها سبب شد ویژگی «عدم قابلیت ذخیره سازی خدمات» در مورد بسیاری از این خدمات دچار تغییر گردد.

صفحات کتاب :

153

کنگره :

‏‫‭BP230/22‏‏‫‭‭‏‫‭/ع4ر2 1398

دیویی :

‏‫‭297/4833‬

کتابشناسی ملی :

5627565

شابک :

‏‫‬‭‫‭978-622-6538-33-6 ‬‬

سال نشر :

1398