در تاریخ معاصر ایران حادثه ای به اهمیت وقوع انقلاب اسلامی وجود ندارد. پدیده انقلاب اسلامی را نمی توان فقط جابه جایی قدرت میان حاکمان دانست؛ حادثه ای که فقط سلسله ای سقوط کند و جای خود را به قدرتی دیگر بدهد. تأثیر شگرف این انقلاب بر مناسبات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مردم ایران، در تاریخ این کشور بی نظیر بوده است؛ ورود مردم به صحنه سیاست و دخالت مستقیم آنان برای به زیر کشیدن نظام شاهنشاهی، برقراری نظام جمهوری اسلامی و دیگر نهادهای حکومتی با رأی مردم، به دست آوردن استقلال و نفی دخالت قدرتهای بزرگ در امور کشور، رسیدن به آزادیهای مدنی و پایداری و جان فشانی آنان برای حفظ انقلاب اسلامی.
با تشکیل دفتر ادبیات انقلاب اسلامی در حوزه هنری، واحد تدوین تاریخ انقلاب اسلامی باهمکاری گروهی از پژوهشگران، تدوین مجموعه کتابهای مرجع روزشمار انقلاب اسلامی را آغاز کرد.
روزشمار انقلاب اسلامی مجموعه ای است که به گزارش توصیفی وقایع انقلاب اسلامی از اول فروردین 1356 تا 22 بهمن 1357 (22 ماه و 22 روز) می پردازد. منابع این روزشمار شامل نشریات همان دوره (1357-1356) و نشریات بعد از انقلاب می شود که به حوادث و وقایع آن دوره پرداخته بودند؛ کتابهایی که از همان دوره تاکنون در ارتباط با تحولات دوره زمانی مورد نظر در داخل و خارج از کشور منتشر شدند. علاوه بر آن، بولتنهای عادی و محرمانه خبرگزاری پارس و بولتن محرمانه رادیو و تلویزیون ملی ایران، اسناد مراکز امنیتی و انتظامی نظیر ساواک، شهربانی و ژاندارمری و فرمانداریهای نظامی مناطق گوناگون و خاطرات اشخاص به این مجموعه اضافه شد.
برای انعکاس نگاه خارجیان به انقلاب اسلامی، مطالب برخی از کتابهای منتشر شده در خارج از ایران و نشریات غربی نیز پس از ترجمه و برگه نویسی به بانک اطلاعات افزوده شد. در مجموع از بیش از دویست نشریه داخلی و خارجی و بیش از 1500 کتاب چاپ داخل و خارج کشور برگه نویسی شد که حاصل آن بانک اطلاعاتی با حدود 220 هزار برگه اطلاعاتی شامل اخبار آشکار و پنهان این دوره از تاریخ معاصر ایران است.
در تهیه منابع فوق از مراکزی همچون کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، کتابخانه مجلس شورای اسلامی، کتابخانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، کتابخانه وزارت امور خارجه، کتابخانه حوزه هنری، کتابخانه تخصصی انقلاب اسلامی و تاریخ معاصر (دفتر ادبیات انقلاب اسلامی)، بایگانی واحدهای تدوین تاریخ انقلاب اسلامی، پژوهشهای بین المللی، فرهنگ ناموران معاصر ایران، تاریخ شفاهی (دفتر ادبیات انقلاب اسلامی)، بایگانی سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی، بایگانی موسسه اطلاعات، مرکز آمار و اطلاعات بنیاد شهید و امور ایثارگران، بایگانی سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی، و ... یاری گرفته ایم.
تحصن روحانیون در همان روز اول با استقبال برخی مراکز دانشگاهی و اجتماعی ایران از جمله؛ سازمان ملی دانشگاهیان ایران (دانشگاه تهران)، شورای مرکزی هماهنگی سازمانهای دولتی و ملی و جامعه اسلامی دانشگاهیان ایران روبهرو شد. خبرنگار روزنامه کیهان از استقبال گسترده مردم از تحصن علما و روحانیون خبر داد و نوشت؛ عده زیادی از مردم مواد خوراکی و پوشاک و دیگر وسایل ضروری برای متحصنان آوردند و تلاش و همبستگی مردم غیرقابل توصیف بود. مردم گروه گروه با عجله قبل از شروع ساعات منع عبور و مرور شبانه خود را به دانشگاه تهران میرساندند و برای روحانیون متحصن غذا و وسایل میآوردند.
حجتالاسلام جنتی، سخنگوی روحانیون متحصن، اعلام کرد که به عقیده ما عدم بازگشت امام خمینی نتیجه توطئهای است که توسط دولت انجام شده است و تحصن روحانیون تا بازگشت امام خمینی ادامه خواهد داشت.
با تحصن روحانیون در مسجد دانشگاه تهران، محدوده دانشگاه و خیابانهای اطراف محور و مرکز تظاهرات و تجمعات اعتراضآمیز مردم علیه عوامل رژیم شاه شد و مردم گروه گروه در دستههای بزرگ تظاهرکننده به دانشگاه تهران وارد شده از اقدام روحانیون پشتیبانی میکردند و حتی در شهرستانها نیز تظاهرات گستردهای در حمایت از تحصن روحانیون شکل گرفت.
علاوه بر تهران، روحانیون قم در هشتم بهمن 1357 دست به تحصن زدند. حجتالاسلام محمد یزدی در خاطرات خود در این باره میگوید: نخستین تحصن روحانیون که علیه رژیم پهلوی انجام شد و خبرش به گوش ما رسید، در دانشگاه تهران رخ داد. به ما توصیه شد که در قم این حرکت را انجام دهیم. بیدرنگ از منزل خارج شدم و به همراه چند نفر از دوستان به مسجد اعظم آمدیم و اعلام کردیم که از همین لحظه تحصن را شروع کردیم. بعد از چند ساعت تمامی امکانات فراهم شد و اداره مخابرات چند خط تلفن در اختیار ما گذاشت و ارتباط ما با تهران هم به خوبی برقرار شد و از حمایت و هدایت خطدهندگان مبارز بهرهمند بودیم.