کتاب تاریخ شاهنشاهی هخامنشی نوشتۀ آلبرت تن ایک اومستد و ترجمۀ محمد مقدم، توسط انتشارات امیرکبیر به چاپ رسیده است. این کتاب، به بررسی تاریخ شاهنشاهی هخامنشی، نخستین امپراتوری جهانی در تاریخ، از آغاز تا فروپاشی میپردازد.
کتاب تاریخ شاهنشاهی هخامنشی که یکی از آثار مهم آلبرت تن ایک اومستد، تاریخنگار برجسته آمریکایی است، با تکیه بر منابع تاریخی و باستانشناسی، تصویری دقیق و جامع از دوران شاهنشاهی هخامنشی ارائه میدهد. نویسنده در این اثر تلاش کرده تا جنبههای مختلف این شاهنشاهی را از ساختار سیاسی و نظامی گرفته تا فرهنگ، اقتصاد و دین، بهصورت نظاممند بررسی کند.
این کتاب از آغاز فرمانروایی کوروش بزرگ، بنیانگذار امپراتوری هخامنشی، شروع میشود و سپس به تحولات دوران داریوش بزرگ، خشایارشا و دیگر پادشاهان این سلسله میپردازد. روایتی که نویسنده ارائه میدهد، نه تنها بر وقایع تاریخی متمرکز است، بلکه به تحلیل دستاوردهای فرهنگی و نقش هخامنشیان در تاریخ تمدن جهانی نیز اشاره دارد.
دین ایرانی تا این زمان همان دین سادۀ آریایی طبیعتپرستی دیوها یا بغان حقیقی مانده بود. سر همۀ بغان، آسمان بود که نامش دیائوش همریشۀ زئوس یونانی بود؛ و بیشتر او را «خداوند»، اهورا، یا «دانا»، مزدا، میخواندند. پس از چندی این جلوههای برترین نیرو در اهورمزد، «خداوند دانا»، یکی شد. «اریارامنشاه گوید: این دهیو (سرزمین) ی پارس که من دارد، که اسبان و مردان خوب دارد، بغ بزرگ اهورمزد به من فرابرد. به خواست اهورمزد من شاه این دهیوام. اهورمزد مرا یاری دهد.» این سرمشق نوشتههای پادشاهان آینده شد.