در این کتاب علت حرمت شطرنج و قمار و همچنین علت رفع حرمت آن و ملاک حرمت آنها بررسی شده است. اینکه فلسفه حرمت بازی با شطرنج و قمار چیست؟ و اینکه طبق نظر بعضی از علما این کار جایز است، به خوبی مورد بحث قرار گرفته و به سوال «مگر احکام دین ثابت نیست» پاسخ داده شده است.
برخی از مراجع تقلید (مانند آیه الله سیستان و آیه الله صاف ) باز با شطرنج را مطلقاً حرام میدانند؛ زیرا از نظر ایشان ملاک حرمت شطرنج، آلت قمار بودن نیست؛ بلکه مستقلاً موضوع حرمت است. از این رو آلت قمار بودن و نبودن در حکم آن دخالت ندارد؛ ولی برخی از مراجع دیگر (مانند امام خمینی ، مقام معظم رهبر و آیات عظام فاضل، مکارم و بهجت) آن را به عنوان آلت قمار بودن حرام میدانند. براساس این مبنا اگر شطرنج از آلت قمار بودن خارج شود؛ دیگر حرام نخواهد بود. بنابراین در این مسئله هر کس باید به فتوا مرجع تقلید خود رجوع کند.