کتاب الاخلاقالاهی شامل سلسله مباحث اخلاقی آیتاللهالعظمی مجتبی تهرانی است که به کوشش شاگردان وی به نگارش درآمده و به همت انتشارات فرهنگ و اندیشه اسلامی چاپ و روانه بازار شده است.
تدوین و تحریر جلد چهارم از مجموعه اخلاقالاهی توسط بهمن شریفزاده صورت پذیرفته است. آیتاللهالعظمی مجتبی تهرانی استاد اخلاق و فقه حوزههای علمیه و از شاگردان برجسته امام خمینی (ره) است.
مجموعه مباحث چندینساله اخلاق و عرفان وی تا کنون از دو هزار درس فراتر رفته است؛ دروس معنوی و اخلاقی آیتالله تهرانی، اخلاق نظری انتزاعی و متعارف نیست و همچنین بازگفت تقلیدی اخلاق فلسفی و یونانی به حساب نمیآید. علاوه بر این، تعلیمات سلوکی وی با عرفان مسلکی نسبتی ندارد.
زیرا دروس وی آمیزهای از اخلاق نبوی و عرفان علوی است که با رعایت نیاز نسل امروز سامان یافته است. جلد چهارم از این مجموعه به آفات زبان میپردازد. زبان در بین همه اعضاء و جوارح آدمی با بیشترین آفت روبرو است. به تعبیر دیگر بسیاری از آفات و امراض نفسانی به صورت مستقیم و غیر مستقیم به زبان مربوط میشود.
در این میان بیماریهای درونی انسان به شکلهای گوناگون در زبان آدمی جلوهگر شده، خودنمایی میکنند. آفات زبان گاه به ماده و درون مایه گفتار آدمی و گاه به حالتی که در آوا و آهنگ اوست مربوط میشود. از این رو آفات زبان را میتوان به دو بخش عمده آفتهای مادی و آفتهای صوری تقسیم کرد.
برخی از مطالبی که در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته و در 14 فصل گردآوری و تدوین شده اند عبارتند از: دروغ، غیبت، بهتان، فحش، سخنچینی، شماتت و...
بهتان یعنی نقص و عیبی را که در کسی وجود ندارد، چه در حضورش و چه در غیابش، به او نسبت دهند؛ پس اگر عیبی را که در شخصی وجود دارد، پشت سرش به او نسبت دهند، غیبت او را کردهاند؛ ولی اگر عیب و نقصی را که در او وجود ندارد، به او نسبت دهند، هم غیبت او را کردهاند و هم به او بهتان زدهاند و احکام هر دو مورد بر آنها صدق میکند، به این معنا که غیبتکننده هم باید استغفار کند و هم از آن فرد باید حلالیت بطلبد.