کتاب الاخلاقالاهی شامل سلسله مباحث اخلاقی آیتاللهالعظمی مجتبی تهرانی است که به کوشش شاگردان وی گردآوری شده و به همت انتشارات فرهنگ و اندیشه اسلامی چاپ و روانه بازار شده است؛ تدوین و تحریر جلد ششم از مجموعه اخلاقالاهی توسط محمدرضا جباران صورت پذیرفته است.
آیتاللهالعظمی مجتبی تهرانی استاد اخلاق و فقه حوزههای علمیه و از شاگردان برجسته امام خمینی (ره) است. مجموعه مباحث چندینساله اخلاق و عرفان وی تا کنون از دو هزار درس فراتر رفته است؛ دروس معنوی و اخلاقی آیتالله تهرانی، اخلاق نظری انتزاعی و متعارف نیست و همچنین بازگفت تقلیدی اخلاق فلسفی و یونانی به حساب نمیآید. علاوه بر این، تعلیمات سلوکی وی با عرفان مسلکی نسبتی ندارد. زیرا دروس وی آمیزهای از اخلاق نبوی و عرفان علوی است که با رعایت نیاز نسل امروز سامان یافته است.
جلد ششم به مباحث قوه غضبیه میپردازد. شجاعت، خوف (بیم)، رجا، حلم (بردباری)، کظم غیظ، عفو(بخشش)، رفق و مدارا، انکسار نفس، تواضع، انقیاد و تسلیم، عزت نفس و رقّت قلب فصلهای دوازدهگانه این کتاب است که به صورت تفصیلی مورد بحث قرار گرفته است.
بهترین و کارسازترین عامل درباره کسب فضائل، تمرین عملی است؛ فضیلتی را که نداریم، با تمرین زیاد میتوانیم به دست آوریم.
عمل به آثار خصلتی که در نفس ریشه محکمی ندارد، در اوایل امر بسیار مشکل است، ولی بهتدریج- که با تمرینهای اولیه فضیلت در نفس ریشه میزند- انجام تمرینات آسان و آسانتر میشود تا جایی که انسان بدون فکر و تأمل آنها را انجام میدهد و این به معنی دستیابی به فضیلت است.