کتاب فرهنگ روابط اجتماعی در آموزه‌های اسلامی، اثر رضا وطن دوست، جواد ایروانی، غلامحسین کمیلی و رضا حق پناه؛ نیازهای مادّی و معنوی، انسان را به «زندگی اجتماعی» کشانده است.

جهت بهره‌گیری از خدمات مادّی و معنوی دیگران، نیازمند ارتباط با آن‌هاست و برای دوام ارتباط و زندگی جمعی، نیازمند ضابطه و قانون در روابط اجتماعی است؛ چه بدون ضابطه و پای‌بندی به آن، شالودۀ زندگی اجتماعی از هم می‌پاشد و اجتماع از بین می‌رود؛ از این‌رو، توجه کردن و به کار بستن اصولِ حاکم بر روابط اجتماعی برای افراد در نهادهای مختلف اجتماعی امری ضروری است و بر تمام اعضای جامعه است که از هنجارها، ارزش‌ها و قوانینی که اساس جامعه را تشکیل می‌دهد، پیروی نمایند.

روشن است که این اصول در ابعاد گوناگون جامعه و در حوزه‌های اقتصاد، سیاست، اجتماع و فرهنگ تبلور دارد. به کاربستن اصول پیش گفته از سوی افراد جامعه نیازمند انگیزه و ضمانت اجراست؛ چراکه به کار بستن برخی از قوانین از سوی گروهی و ترک آن از سوی دیگران، جامعه را به تعالی نخواهد کشاند. فشار فیزیکی و به کارگیری قید و بند بی‌حساب نیز چنین حاصلی نخواهد داشت.

اساسی‌ترین ضمانت اجرایی در به کار بستن این اصول، بسترسازی و ایجاد فرهنگ مناسب آن است؛ از این رو، باید این اصول را به ارزش تبدیل نمود و در درون و برون (رفتار) به آن پای‌بند شد؛ چرا که نگاه ارزشی به اصول و تبدیل آن‌ها به فرهنگ، انگیزۀ انجام و پای‌بندی به آن را تقویت می‌نماید.

گزیده کتاب فرهنگ روابط اجتماعی در آموزه های اسلامی جلد 2

گفتار دوم: برخی مصادیق عهد
با توجه به گسترۀ معنایی «عهد» می‌توان برای آن نمونه‌های گوناگونی را برشمرد که بررسی جوانب هریک نیازمند نوشتار جداگانه‌ای است. برخی از این مصداق‌ها عبارتند از:
1- وعده دادن
تا با کسی وعده‌ای نگذارده و پیمانی نبسته‌ایم آزادیم، ولی آن‌گاه که پای وعده به میان می‌آید شایسته نیست آن را نادیده گیریم چرا که «وعده» نوعی «عهد» است. با این حال، تفاوت «وعده» با «عهد» در آن است که: «عهد»، نویدی است همراه با شرط؛ مانند این جمله: «اگر لباس مرا بدوزی، یک روز برای تو کار می‌کنم»، ولی «وعده» همراه با شرط نیست. به سخن دیگر، «عهد» بیشتر دوسویه و الزام‌آور است ولی «وعده» بیشتر، یک سویه و بدون شرط.
2- امان دادن
امان دادن نیز نوعی عهد و به معنای تأمین سلامت و آسیب نرساندن به طرف مقابل است. در واقع با این دریافت است که فرد یا گروهِ امان یافته، به ما اعتماد کرده و دعوت ما را پاسخ می‌گویند. در فرمایشی از پیامبر اکرم(ص) می‌خوانیم: «هر کس، کسی را امان دهد و سپس او را بکشد، من از کشنده، بیزارم هرچند کشته شده کافر باشد». صلح، بیعت، نذر، سوگند نیز از مصادیق دیگر «عهد» است که بررسی آن و بسط کلام در این زمینه مجالی دیگر می‌طلبد.. .

صفحات کتاب :

544

کنگره :

BP230‮‬‏‫‭/ف46 1387

دیویی :

297/483‮‬

کتابشناسی ملی :

1269714‮‬

شابک :

978-964-7673-59-4

سال نشر :

1387