هدف کتاب رویکردی جامع به روانشناسی اسلامی 2 بیان دیدگاه اسلام دربارهی صفات شخصیت از زوایای چهارگانه(عقلی-مزاجی-زیستی واجتماعی) است. یعنی جداکردن صفات روانی از یکدیگر و اتصال و پیوند آنان باهم سپس جدانمودن صفات عبادی از آن و پیوند آنها باهم؛ در نتیجه تلاش میکنیم دیدگاه اسلام از صفات شخصیت را در چندفصل گوناگون عرضه کنیم و در آن بین دیدگاههای غربی و دیدگاه اسلام را از طریق زوایای مختلفی که به آنها اشاره کردیم؛ پیوند برقرار نماییم.
اصل پذیرفتن خود یا خودباوری
این معیار یعنی یک فرد بهنجار، نگاهی واقعی به تواناییهای خود دارد. چه از لحاظ ضعف و چه از لحاظ قوت. بهطوری که خود را با واقعیاتی که در درون خود دارد، میپذیرد و باور دارد و در تواناییهای خود نه مبالغه میکند و نه آنها را کم میپندارد. اگر در آنها مبالغه کند، در دام خودبزرگ بینی میافتد و همین او را به اوهام بزرگی و خودبینی میکشاند و اگر در ارزیابی، خود را دست کم بگیرد، در دام احساس ضعف، حقارت، سستی، پستی و .. گرفتار میشود.
اصل پذیرفتن واقعیت یا باور کردن آن
این معیار یعنی یک فرد بهنجار کسی است که با واقعیات به همان شکل و حقیقتی که هست، برخورد کند، نه از حدود آن تجاوز کند و نه از واقعیت فرار کند. اگر از توانمندی واقعی تجاوز نماید، گرفتار یکی تعامل وهمی یا خیالی و نمایشی میشود که حقیقت ندارد و اگر از واقعیت فرار کند، به درون خود کشیده میشود و همه امکانات و تواناییهای خود را که باید در تعامل با موضعی که با آن روبهرو میشود به کار گیرد و از آنها بهرهمند شود، تعطیل میکند و در هردو حالت،کسی که از واقعیت تجاوز میکند و فراتر میرود یا کسی که از واقعیت فرار میکند، هردو دارای رفتار ناهنجار هستند.