کتاب بوطیقای عربی pdf

معرفی کتاب بوطیقای عربی

کتاب بوطیقای عربی نوشتۀ آدونیس و ترجمۀ حسین ابویسانی و امید پورحسن است که توسط انتشارات امیرکبیر منتشر شده است. بوطیقا به معنی فن شعر است و آدونیس در این سخنرانی‌ها دربارۀ زبان و شعر عربی و فارسی صحبت کرده است. همچنین دربارۀ فن شعر و فن هنر و فراتر از آن یعنی تصرف، عرفان و علم بلاغت به زبان روز و بسیار مدرن گفته است. یعنی یک چیزهایی هست که شاید قبلا شنیده باشیم اما نه با این ادبیات و نه با این اصلاحات جدید که در این کتاب وجود دارد.

درس‌های چهارگانه‌ای که این کتاب از آن‌ها سامان یافته، در ژانویۀ 1984م. در کلژ دوفرانس توسط ادونیس ایراد شده است و هر سخنرانی حول محوری مشخص می‌چرخد. با آنکه هدف ادونیس کالبدشکافی شعر عربی بوده ولی ناگریز به دیگر حوزه‌ها نیز سرک کشیده است. آنچه می‌توان گفت این است که وی در این کتاب سخنانی را مطرح می‌کند که مربوط به فرهنگ قدیم عربی است. در عین حال می‌توان ادعا کرد که برخی از سخنان وی دربارۀ فرهنگ ایرانی نیز مصداق دارد.

ادونیس، نمونۀ یک روشنفکر در جهان عرب و اسلام است که در پی معما و ارزش هستند و به هنگام نیاز، به زبان دیگری سخن می‌گویند. وی در تفکرات و آثار خاص خود، رو به آینده دارد؛ به گونه‌ای که ما را تشویق می‌کند تا بیندیشیم که تبادل با گذشته، به صورت تدریجی این امکان را برای‌مان فراهم می‌آورد تا از ناسازگاری و اختلاف بپرهیزیم. در این کتاب همچنین خواننده به تصویری شفاف از اندیشه‌ها و حوادثی برخورد می‌کند که درباره‌شان کم‌تر می‌دانسته است.

برشی از کتاب بوطیقای عربی

همان‌گونه که خلیل در زمینۀ ریتم و ضرب‌آهنگ، نظریه‌پرداز پیشگام گفتار بنیادی بوطیقای جاهلی بود، جاحظ (متوفی سال 255 ه‍.) هم در دو حوزۀ ویژگی زبان و رهیافت شعری، پیش‌قراول بود. جاحظ معتقد است زبان عربی بر تمام زبان‌ها برتری دارد و عرب «معدن فصاحت تمام و کمال» است.

فصاحت نیز فقط به معنای فهماندن نیست زیرا عمل فهماندن، با سخن غیر فصیح هم امکان‌پذیر است. بلکه فهماندن، آن است که «به شیوۀ سخن فصیحان» عرب باشد.