کتاب اطلس توصیفی اهل سنت ایران، اثر مهدی مسائلی؛ تلاش دارد با مشخص کردن جغرافیای اهل سنت ایران، توصیفی مفید دربارهی مذاهب فقهی و نگرشهای طریقتی و اعتقادی مذهبی اهل سنت ایران داشته باشد و در ضمن جریانها و گروههای مذهبی آنها را نیز بررسی کند.
برای توصیف و جریان شناسی اهل سنت ایران، میتوان آنها را به دو مجموعه «اهل سنت شافعی و اهل سنت حنفی» تقسیم کرد.
تعریف اهل سنت
از اهل سنت با تعابیر «سُنی» و «اهل تَسنن» نیز یاد میشود که آنها هم از اصطلاح «اهل سنت» اقتباس شدهاند. اصطلاح اهل سنت ترکیبی از دو واژهی عربی «اهل» و «سنة» است. واژهی «اهل» در لغت به معنای کسانی است که از حیث نَسبی یا دینی یا امور دیگری مانند خانه و شهر، با یکدیگر شریک یا مرتبط هستند، مانند «اهلِ بیت» که در پیوند خانوادگی شریک یکدیگرند یا «اهل اسلام» که در عقیدهی قلبی باهم مرتبطاند.
واژهی «سنت» نیز در لغت به معنای راه و روش است و به روشی که مردم از آن پیروی میکنند، چه نیکو و چه ناپسند، سنت گفته میشود. البته لفظ سنت در قرآن و روایات اغلب در معنای مثبت به کار رفته است و در اسلام از این لفظ، بار معنایی مثبتِ «روش نیکو» برداشت میشود. مراد از «سنت» در اینجا نیز راه و روش پیامبر (ص) است. پس از نظر لغوی، اهل سنت به معنای کسانی است که دنبالکنندهی راه و روش پیامبر (ص) هستند و در این روش با یکدیگر هممسیر هستند.. .