کتاب افسانه سیاه از دو بخش «کاوش غارتگرانه» و «افسانه سیاه» تشکیل شده است. در بخش اول، مترجم در مقدمه افسانه سیاه ی تفصیلی به ماجرای فتح و اشغال آمریکای لاتین در قرن پانزدهم میلادی می پردازد و بخش دوم یعنی «افسانه سیاه» یکی از این اسناد تاریخی مهم و اثرگذار است که در حقیقت، نامه یک کشیش اسپانیایی به پادشاه وقت امپراطوری اسپانیاست.
این کشیش سرشناس مسیحی به روایت وقایعی می پردازد که فاتحان با ورود به قاره تازه شناخته شده، با آن رو برو می شوند و خود نیز در اکثر آن حوادث حضور داشته است.
این نامه بلند بالا، در حقیقت سیاهه جنایات اروپائیان در آمریکای لاتین بوده و عمق فجایع ذکر شده در آن باعث شد که پس از انتشار آن در بین محققان و مورخان بین المللی، به «افسانه سیاه» معروف شود.امروزه، کودکان ما یاد گرفته اند در جواب این سئوال که «کاشف آمریکا کیست؟» بی درنگ پاسخ دهند: «کریستف کلمب». اگر اکتشاف را دارای بار معنایی مثبت بدانیم، کلمب را فردی نمونه و کشف بزرگ وی را خدمت به بشریت بدانیم و خطر پذیری وی در پیمودن راه نرفته را نوعی فداکاری قلمداد کرد، اما با در نظر گرفتن برخی اسناد معتبر به جای مانده از حاضرین در صحنه اکتشاف آمریکا!، انسان جویای حقیقت نیز متوجه می شود که زوایای پنهان این حادثه، می تواند اذهان عمومی را زیر سئوال ببرد و چه بسا 180 درجه نتیجه را عوض کند و به جای «اکتشاف» باید گفت «اشغال».