کتاب گفتاری در باب صبر

کتاب گفتاری در باب صبر از حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی) و ناشر آن انقلاب اسلامی می باشد. معظّمٌ ‌لّه در این کتاب با شرح سه قسم صبر _ یعنی صبر بر انجام واجبات، و صبر در برابر انجام معصیت، و صبر هنگام مصیبت _ با استفاده از معارف دینی و شواهد تاریخی بر اهمّیّت بیشتر قسم دوّم تأکید می‌کنند.

• معرفی کتاب گفتاری در باب صبر
• خلاصه کتاب گفتاری در باب صبر
• کتاب صوتی گفتاری در باب صبر

معرفی کتاب گفتاری در باب صبر

حضرت آیت ‌الله ‌العظمی خامنه ‌ای (مد ظله ‌العالی) اوایل دهه‌ پنجاه، مسجد کرامت مشهد را پایگاهی برای فعّالیّت‌های دینی و انقلابی خود قرار داده بودند و ضمن اقامه‌ نماز جماعت شبها پس از نماز در قالب شرح آیات و روایات منتخب به بیان معارف اسلامی می‌پرداختند.
‌از‌ جمله در زمستان سال 52 مصادف با اواخر سال 1393 و اوایل سال 1394 هجری قمری به شرح حدیث مکارم ‌الاخلاق که در آن به ده ویژگی پیامبران اشاره شده، پرداختند. معظّمٌ‌ لّه ضمن تبیین این صفات،‌ اهتمام ویژه ‌ای به زدودن برداشتهای غلط از این معارف اساسی، در اذهان مخاطبان عمدتاً جوان خود داشتند، گو اینکه به واقع باز تعریف این صفات با رویکرد انقلابی که در بطن این مفاهیم وجود داشت، جوانان انقلابی را در مسیر مبارزات اسلامی عمیق‌ تر و راسخ ‌تر مینمود. یکی از این صفات که در متن روایت شریف به‌ عنوان سوّمین صفت بیان شده «صبر» است.
مفهوم «صبر» از مفاهیمی بود که مورد برداشت‌های غلط قرار گرفته بود. معظّمٌ ‌لّه در ابتدای این بحث شجاعانه و البتّه با اشاره و کنایه، بیان می‌کنند که جامعه‌ امروز ما تحت سلطه‌ ستمگران است و فهم غلط از مفهوم صبر، باعث شده است با بی ‌تحرّکی نسبت به ستمهای آنان، مجال بیشتری برای ظالمان فراهم آید.
کتابِ گفتاری در باب صبر مشتمل بر پنج نوبت از جلسات مسجد کرامت است که بنابر اسناد ساواک از تاریخ 2/11/1352 آغاز شده است. متن پیاده شده‌ این جلسات در سال 1354 با بازنویسی و تنظیم حضرت آیت ‌الله العظمی خامنه ‌ای (مدّ ظلّه ‌العالی) و با کارسازی مبارز مجاهد مرحوم سیّد حسین نیّری تهرانی توسّط نشر غدیر به چاپ رسیده و پس از پیروزی انقلاب بارها توسّط دفتر نشر فرهنگ اسلامی منتشر شده است. آن ‌چنان که در مقدّمه‌ چاپ اوّل آن آمده مؤلّف معظّم بنا داشتند مفاهیم مندرج در این سلسله جلسات و برخی مفاهیم دیگر را در قالب کتب سهل ‌الوصول به دست چاپ بسپرند که شرایط بعدی مانع از این مهم می‌گردد.
«وقتی به ملّتی فقیر و عقب‌مانده که دستخوش هرگونه نابسامانی و پریشانی است یا به مردمی مظلوم که دچار هزاران ستم و نامردمی‌اند یا به جامعه‌ای که با فساد اخلاق و فقر سجایای انسانی روبرو است و یا هر فرد یا جمعی که به صورتی در منجلاب بدبختی‌ها و سیه‏‌روزی‌ها غوطه‌ور است، گفته شود صبر کنید، اوّلین نتیجه‌ای که از این موعظه گرفته میشود آن است که شربت تلخ و مهلک شرایط رویاروی، برای آنان قابل تحمّل گشته؛ نه فقط در صدد دگرگون کردن وضع و تدارک نجات خویش برنمی‌آیند بلکه با یادآوری پاداش موهومی که بر این بی‌تفاوتی و خونسردی مقرّر شده است از وضع خود خرسند و خشنود نیز بوده، آن را فوزی عظیم میپندارند.
پیدا است که رواج چنین روحیّه‌ای در چنان جامعه‌ای تا چه اندازه به سود طبقات سودجو و ظالم و به زیان طبقات جورکش و مظلوم است».
ایشان چنین برداشتی از «صبر» را دقیقاً مخالف معارف قرآنی و روایی در این زمینه می‌دانند که براساس آن، «صبر، به اهرمی تبدیل می شود که سنگین‌ترین موانع و بزرگ‌ترین مشکلات را با سهولت و توأم با نتیجه‌گیری صددرصد مثبت، برطرف می سازد و در یک جامعه‌ی بدبخت، کلید همه‌ی خوشبختی‌ها و سپیدبختی‌ها به‌شمار می‌آید».
از این‌ رو صبر _ به مثابه‌ی یکی از فضایل اخلاقی _ در نظر ایشان این‌گونه تعریف می‌گردد: «مقاومت آدمی در راه تکامل، در برابر انگیزه‌های شرآفرین، فسادآفرین و انحطاط‌آفرین.» و این تعریف با بهره‌گیری از مثال کوهنوردی که با هدف فتح قلّه، قدم در راه کمال می‌گذارد، شرح می‌شود.
از نکات جالب توجّه دیگر در این کتاب، تعریض‌های صریح به شاه ستمگر و خون‌ریز پهلوی در دوران خفقان دهه‌ی 50، و دعوت مخاطبان به بیان مفاسد آن دستگاه ظالم است:
«باید صبر کرد، یعنی از برق نگاه تند و خشم‌بار ستمگری که فساد و طغیانش ملّتی را به فساد و انحطاط کشانیده و قهر و اعتراض بر او را بر همه‌کس لازم ساخته، هراس به دل راه نداد و طشت رسوایی او را از بام بلند این وظیفه‌ی انسانی به زیر افکند.»

خلاصه کتاب گفتاری در باب صبر

معظّمٌ ‌لّه با شرح سه قسم صبر _ یعنی صبر بر انجام واجبات، و صبر در برابر انجام معصیت، و صبر هنگام مصیبت _ با استفاده از معارف دینی و شواهد تاریخی بر اهمّیّت بیشتر قسم دوّم تأکید میکنند.
ایشان قسم سوّم _ یعنی صبر هنگام مصیبت_ را به دو نوع تقسیم میکنند: صبر در برابر مصیبتهای اختیاری و غیر اختیاری. و اینگونه شرح میدهند که مصیبتهای اختیاری، مشکلاتی است که به سبب انتخاب شخص و ‌قرار گرفتن در مسیر مبارزه و حرکت در راه انبیا پیش می‌ آید.
در ادامه ایشان با تعریض به افراد عافیت‌ طلب که به گوشه‌ ای خزیده و مبارزه را کنار گذاشته‌ اند، و با بیان روش تقویت این نوع از صبر در برابر مصیبت، این بخش را به پایان می‌برند.

بخش پایانی کتاب نیز به آثار و فواید دنیوی صبر اختصاص دارد که با مثالهایی تاریخی، انگیزه‌ لازم برای تحمّل مشکلات و سختی ‌ها را در مخاطب تقویت میکند.
کتاب حاضر که در کمال اختصار نگاشته شده است، نگاهی روایی به مقوله صبر دارد. نویسنده معتقد است که دقت در آیات صبر بحثی گسترده را می طلبد و ثانیا با توجه به نادیده گرفته شدن سخن معصومین در تحقیقات و تتبعات اسلامی، این خلأ احساس می شود. لذا ایشان در این کتاب بیشتر بر روایات این باب تکیه دارند.
نویسنده در این کتاب ابتدا به بررسی مفهومی صبر می پردازد و اهمیت آن را از نظر روایات نشان می دهد. سپس با بررسی روایات و نظری به قرآن، میدانهای صبر را که همانا صبر بر تکالیف، صبر بر معصیت و صبر بر مصیبت است، بررسی می‌نماید. در این بررسی ها نمونه هایی را از تاریخ ذکر می کند و آن ها را با شرایط جامعه امروز تطبیق می‌دهد. در نهایت به بررسی آثار و فواید صبر در بعد فردی و اجتماعی آن اشاره می نماید. نگاه های اجتماعی و دید انقلابی، همچنین استفاده از داستان‌های تاریخی و تطبیق آن‌ها با شرایط امروز جامعه از ویژگی های این کتاب است.

کتاب صوتی گفتاری در باب صبر

کتاب صوتی گفتاری در باب صبر در فراکتاب موجود نیست.

برشی از متن کتاب گفتاری در باب صبر

آن هدف در عبارتی کوتاه، عبارت است از تعالی و تکامل انسان و گشوده شدن سرچشمه های استعداد در وجود او؛ همان چیزی که در آثار مذهبی با تعبیراتی از قبیل «متخلّق شدن به اخلاق الهی »،«قرب به خدا » و... معرّفی شده است.

در این راه که البتّه راهی دشوار و پرزحمت است و موانع فراوانی وجود دارد، هریک از این موانع به تنهایی کافی است که راه نورد قلّه ی کمال و تعالی را از ادامه ی راهش بازدارد. از درون، همه ی صفات و خصلت های پلید و ناموزون و از برون، همه ی نابسامانی های دنیای عینی و واقعی، سلسله ی خار راه ها و صخره ها و مانع ها را پدید می آورند. صبر یعنی در برابر همه ی این مانع ها مقاومت ورزیدن و با اراده و عزمی استوار از آن ها گذشتن و ره سپردن.

دانلود کتاب گفتاری در باب صبر

دانلود کتاب گفتاری در باب صبر در نسخه الکترونیک و دانلود نسخه صوتی و خرید نسخه چاپی کتاب با تخفیف در فراکتاب در دسترس شماست.

مشخصات کتاب گفتاری در باب صبر در جدول زیر آورده شده است: