کتاب مسئولیت کیفری و تامین امنیت در فضای سایبر نوشته جلیل شکربیگی میباشد و انتشارات قانون یار آن را منتشر کرده است. این کتاب به مسئولیت کیفری و شناخت آن در فضای سایبر، داده ها و اطلاعات مجرمانه در فضای سایبر و مسئولیت کیفری ناشی از آن و عدم تامین امنیت در فضای مجازی و بررسی مسئولیت کیفری میپردازد.
تولید یا ارائه یا انتشار محتویات غیرقانونی در فضای مجازی رایانه و اینترنت جرم و قابل مجازات است و قاعدتا مسئولیت کیفری بر کسی بار می شود که عناوین مجرمانه مربوط به محتویات رایانه ای را انجام دهد، اما چون دسترسی به اینترنت و خدمات آن از طریق ارائه دهندگان خدمات اینترنتی میسر میشود، این عوامل در بعضی مواقع باید مسئولیت کیفری ناشی از ارائه محتویات غیرقانونی را متحمل شوند. غیرقانونی بودن محتویات، گاه به این دلیل است که قانون از آن ها حمایت کرده و شخصی این حمایت قانونی را نقض کرده است، مثل محتویات متضمن نقض کپی رایت یا نقض حریم خصوصی. گاهی نیز غیرقانونی بودن محتویات به این دلیل است که این محتویات ذاتا غیراخلاقی و نامشروع هستند، مثل انتشار تصاویر یا فیلمهای مستهجن.
ارائه دهندگان خدمات اینترنتی بر اساس مقررات و در حد متعارف مکلف هستند از طریق تدابیری همچون پالایش، نصب دیوار آتشین و مواردی از این دست، از ارائه محتویات غیرقانونی تعریف شده در قانون جلوگیری کنند. مسئولیت پالایش و ممانعت از ارائه محتویات غیرقانونی را میتوان «مسئولیت پیشگیرانه» یا «مسئولیت پیش از ارتکاب جرم» نامید. در مورد مسئولیت پس از ارتکاب جرم، برای ارائه دهندگان خدمات اینترنتی بر فرض آگاهی و اطلاع از محتویات مستهجن یا غیرقانونی، سه نوع مسئولیت کیفری مطرح میشود: مسئولیت کیفری مستقیم، مسئولیت کیفری ناشی از فعل غیر و مسئولیت مشترک.
در واقع به واسطه ی ویژگیهای فضای سایبر است که حقوق کیفری مجبور میشود به جای اعمال قواعد سنتی خود راهکارهای پیش گیرانه را که قطعا کم هزینه تر، مطمئن تر و البته مؤثرتر از تعقیب و سرکوب بزه کار است اتخاذ نماید.و به همین دلیل است که روشهای پیشگیری غیرکیفری در جایگاه اول توجه قرار میگیرند؛ در این میان خصوصا توجه به راهکارهای فنی، که بر خلاف راهکارهای آموزشی که به سختی میتوان به آن ها جنبه الزامی بخشید و اجبار در خصوص اجرای آنها معمولا به سختی مقدور و نیازمند طی زمان طولانی برای نهادینه شدن است، اهمیت به سزایی می یابند و عمده رویکرد بر راهکارهای پیشگیری فنی و تکنولوژیک متمرکز میشود.
و ناگفته پیداست که این امر خود سبب تحولات عمدهای در حوزه ی مسئولیت نیز میشود، چه، از آن جا که با توجه به مشکلات حادث در این حوزه قسمتی از بار تکلیف خصوصا در حوزهی پیشگیری بر اشخاص دیگر بار میشود، قطعا این تکلیف حوزهی مسئولیت را نیز دچار تحول میکند و با تمرکز زدایی از مسئولیت مرتکب اصلی تحمل قسمتی از تکلیف و مسئولیت بر دوش دیگر اشخاص استوار میشود.