کتاب سلامت معنوی

معرفی کتاب سلامت معنوی

کتاب سلامت معنوی دستینۀ آثار جسمی معنویت نوشته سرکار خانم عارفه عباسی مقدم منتشر شده در نشر متخصصان است. نوشتار پیش رو حاصل فعالیت های پژوهشی مؤلف در طرح شهید احمدی روشن بنیاد ملی نخبگان است که با نظارت و اهتمام استاد گرانقدر جناب آقای دکتر ابوالفضل ساجدی و راهنمایی جناب آقای دکتر حامد ساجدی گردآوری شده است.

نگارنده ضمن ابراز کمال تشکر و قدردانی صمیمانۀ خود از این بزرگواران، برای ایشان توفیقات روزافزون و رشد متعالی را از درگاه ایزد تبارک خواستارم.کتابی که در دست دارید، در فصل اول به معرفی و بررسی ساز و کارهایی که معنویت و دینداری از طریق آن ها بر سلامت جسم اثر می گذارند می پردازد.

از فصل دوم تا چهارم به تفکیک به بررسی سه موضوع مجزا که از زیرشاخه های معنویت هستند، یعنی باورها و نگرش ها، اعمال، و اخلاق معنوی، پرداخته شده است. فصل دوم به بررسی آثار باورها و نگرش های معنوی بر جسم افراد سالم و بیماران و فصل سوم نیز این روند را در باب آثار جسمی اعمال و رفتارهای معنوی (شامل نماز، روزه، تلاوت و گوش دادن به آوای قرآن، دعا و نیایش، و مداخلات معنوی) پیش می گیرد.

گزیده کتاب سلامت معنوی

همواره اثر مثبت یا منفی معنویت و دینداری بر سلامت جسم موضوعی پر مناقشه میان دانشمندان و متخصصان بوده است؛ برخی از دانشمندان عمیقاً بر این باور بوده اند که مقولۀ دینداری و معنویت برای سلامت عاملی آسیب زننده است و دینداری و سلامت را دشمن یکدیگر می دانستند و در مقابل آنان مبلغین دینی پیامدهایی مثبت را برای دینداری ارائه می داشتند. علی رغم این نظرات متناقض تا چند دهۀ اخیر کوششی مدون برای مطالعۀ عینی این موضوع صورت نگرفته بود.با توجه به پیشرفت دامنۀ پژوهش های علمی و نیز پس از نامگذاری رسمی معنویت به عنوان بعد چهارم از ابعاد سلامتی در کنار سلامت جسمی، روانی و اجتماعی توسط سازمان بهداشت جهانی، مطالعات بسیاری در زمینه دین و معنویت به عمل آمد که بابی گسترده و جدید را پیش روی پژوهگران گشود و این موضوع نوپدید، پایه گذار تحقیقاتی با موضوع بررسی رابطۀ این بعد با سایر ابعاد سلامت شد که بسیاری از آن ها به نتایج جالب توجهی دست یافتند.

برخی به تأثیر مثبت معنویت و دینداری بر سلامت جسم پی بردند و آن را راهکاری با عنوان «طب مکمل» در کنار طب جدید پیشنهاد دادند؛ در حالی که برخی دیگر از مطالعات رابطۀ مشخصی میان این دو مولفه نیافتند و عده ای از پژوهشگران نیز به رابطۀ معکوس آن ها اشاره داشتند و از نظر آنان دین و معنویت مانعی بر سر راه دستیابی به سلامت جسم و ارتقای آن است.همانطور که اشاره شد، عده ای از دانشمندان از جمله زیگموند فروید، مایکل پرسینگر و بسیاری از نوروتئولوژیست ها (دانشمندانی که قائلند احساس ناشی از تجارب دینی به علت تحریک اعصاب و نورون هاست و از این جهت سعی در نفی وجود خدا و دین دارند.)

از مخالفین سرسخت دینداری و معنویت هستند و طبق عقیدۀ آنان باید برای پیشروی در مسیر سلامت، اعتقادات دینی کنار گذاشته شوند. علی رغم این عقیده، در دین مبین اسلام، راهبران معصوم ما همواره پیروان خود را به حفظ و توجه به سلامت خویش تشویق نموده و دستورات متعددی مبنی بر ارتقای سطح سلامت به آنان پیشکش داشته اند؛ همانطور که کتب متعددی با عناوینی چون طب الرضا 7 و طب النبی 6 از سخنان این بزرگواران گردآوری شده اند. بنابراین در عصری که فرهنگ ماد  گرایی تبلیغ می شود و تأثیر معنویات مورد غفلت و حتی انکار واقع می شود، لازم است آثار و مطالعاتی در جهت آگاهی بخشی اذهان تدوین گردد تا یادآور نقش دین و معنویت در زندگی بشر باشد و آن را از کنجی مهجور به عرصۀ میدان وارد کند.