کتاب جادو، علم و دین برای آشنایی با جوهره اندیشه های برانیسلاو مالینوفسکی (پدر انسان شناسی مدرن) بسیار مناسب است. به طوری که خواننده می تواند با کلیت نظریه مالینوفسکی در خصوص پدیده هایی که به باور وی، وجه مشترک همه جوامع هستند، یعنی دین، جادو و علم، به اجمال آشنا شود.

برانیسلاو مالینوفسکی کتاب جادو، علم و دین (Magic، science، and religion، and other essays) را در سال 1925 منتشر کرد، یعنی 3 سال بعد از انتشار شاهکارش دریانوردان اقیانوس آرام. مباحث اصلی که در این کتاب مطرح شده با گذشت زمان جایگاه مهمی در مطالعات انسان شناختی یافته اند. مالینوفسکی در این نوشته نسبت به آثار طولانی ترش صراحت بیشتری در صورت بندی نظرگاهش در مورد مفاهیم کلیدی انسان شناسی به خرج داد و تمایز دوران سازش میان دین و جادو را مشخص نمود.

تفکیک این دو، که در عمل اغلب آمیخته به هم ظاهر می شوند، از دیرباز یکی از چالش های پیش روی انسان شناسان و پژوهندگان دین بوده است. تمایز مالینوفسکی که بر اساس هدف داشتن عمل جادویی و هدف بودن منسک دینی بنا شده با گذشت سال ها همچنان به این بحث مهم جهت می دهد و مورد توجه قرار می گیرد. در واقع همچنان بخش مهمی از اظهار نظرها درباره ماهیت جادو در پرتو مخالفت یا موافقت با استدلال مالینوفسکی شکل می گیرد. علاوه بر این نباید از اهمیت توجه این کتاب به حضور مستقل فعالیت های فنی و تجربی در جامعه بدوی غافل شد.

در کتاب جادو، علم و دین، برانیسلاو مالینوفسکی (Bronislaw Malinowsk) از یک طرف در مخالفت با کسانی که انسان اولیه را موجودی می دانستند که در اقیانوسی از رانه های عاطفی غوطه ور است، کاملا ناتوان از انجام کنش های عقلانی است و در حالت پیشامنطقی ذهن قرار دارد و از طرف دیگر در رد نظر تکامل گرایانی که انسان نخستین را فیلسوف وحشی ای تصور می کردند که همه تکاپوهایش به تلاشی در جهت کسب علم تجربی قابل تقلیل است، به شکل ماندگاری به ساحت های مجزای مهارت های فنی و کنش های غیرعقلانی در جوامع ابتدایی می پردازد.

او در میان جزئیاتی که از زندگی جزیره نشینان نشان می دهد موکدا فعالیت های تخصصی آن ها را که حاصل ورزیدگی عملی و آگاهی شان از اهمیت تجربه است مشخص می کند و نهایتا به شباهت های فنون ملانزیایی ها با تکنولوژی در جوامع مدرن اشاره می کند. این تمایز قائل شدن میان فعالیت های انسان های اولیه هم همچون تفکیک جادو و دین پس از دهه ها به هیچ روی اهمیت خود را از دست نداده است. از این روی مضمون کتاب جادو، علم و دین اکنون نیز در کانون مباحثات نظری روز قرار دارد.

گزیده کتاب جادو، علم و دین

یک دستاورد انسان شناسی مدرن را نمی توان مورد چون و چرا قرار داد: تشخیص اینکه جادو و دین صرفا یک فلسفه یا مجموعه ای از آموزه ها یا تنها پیکره ای از نظرات آگاهانه نیست، بلکه نوع خاصی از رفتار و الگویی عملی است که از عقل، احساس و اراده به یک اندازه تشکیل شده است. این دو (یعنی جادو و دین) علاوه بر نظامی از باورها، نوعی از کنش و علاوه بر تجربه شخصی یک پدیده اجتماعی هستند. با همه این ها رابطه دقیق بین سهم عامل اجتماعی و عامل فردی در دین واضح نیست.

صفحات کتاب :

120

کنگره :

‏‫‭GN304‏‫‭/م2ج2 1395

دیویی :

306

کتابشناسی ملی :

4176748

شابک :

978-600-176-128-7‬‬

سال نشر :

1395