کتاب رسم شاعری، اثر محمدرضا وحیدزاده؛ حکایت این دفتر و این کتاب همان حکایت پاسداری و شبانی و مهربانی است؛ در روزگاری که بسیاری از بزرگان دنیا جانب صورت و تصویر و شعبده و جادو را گرفتهاند تا برای خود به مدد آن همه شهرت کاذب و از این پشم کلاهی درست کنند.
هر آنکه سر شناختن و شمردن سازههای فرهنگساز و هویتبخش ایران و ایرانی را دارد از (شعر) ناگزیر است. آنقدر که تاریخ مکتوب شعر پارسی نشان میدهد بیش از یک هزاره است که در مجالس سوگ و سور، در شادکامی و شوربختی، در سفر و حضر، در خلوت و جلوت، در نجوا و نیایش، در ناز و نیاز و در همه گاه و همه جا، شعر همسایهی ذهن و زبان و زمزمهی ایرانی بوده است. اشراف و احاطهی مقام معظم رهبری بر شعر و شاعری و مسائل مرتبط با آن چنان امر بدیهی و بارها و بارها بازگو شدهای از قول بزرگان و فحول عرصهی شعر و ادب است که نه تکرار آن دیگر چیز جدیدی بر دانستههای مخاطبان آشنا و علاقهمند میافزاید و نه دیگر بیان مجددش از سوی کسی چون صاحب این قلم، لطفی در پی دارد.
این گفتارهای معصوم و مهربان، حکایت درد دلهای صمیمانهی مردی است از جنس شعر و شعور و اندیشه و حکمت؛ مردی که در جوانی خود سالهای متمادی در انجمنهای ادبی اصیل این سرزمین زانو بغل کرده است و با متانت و تواضع و به مدد همنفسی با بزرگترین شاعران و مدد ذهن روشن و جانزلال و معنویت روحانی خویش به گفتارهای روشنی از این دست رسیده است؛ سخنانی که با همهی سادگیشان عمیقاند و راهگشا؛ کلامی که شاید بسیارشان را بارها از زبان بزرگان این سرزمین شنیده باشیم، اما روایتش از زبان این پیر فرزانه هنوز نامکرر و بلکه دوست داشتنیتر است.
این مجموعه ارجمند و ترازمند و فرازمند نه تنها برای شاعران و اهل ادب که برای محافل و فضاهای ادبی و دانشگاهی میتواند مرجع و منبعی درسی و علمی باشد، نیز مجالی مغتنم برای اهالی تحقیق است تا با بهرهگیری از این دقایق و حقایق شعری و حکمی، به مطالعه و پژوهش زوایا و گم گوشههای ادب مانا و پایای پارسی بپردازد.
تاثیر بسزای نوحهها و شعرهای کاربردی
یک مسئله، مسئله شعرهایی است که در بین مردم کاربرد زیادی دارد؛ از جمله نوحه و شعرهای مرثیه. نوحه خیلی اثر دارد. خیلی میتوانم تاثیر بگذارد؛ {البته} اگر مضمونی در این نوحهها وجود داشته باشد. فرض بفرمایید در کشور، حالا ایام عاشورا یا بعضی ایام عزاداری دیگر، شما ببینید میلیونها نفر و امروز غالباً جوان، میایستند به گویندهای که دارد نوحه میخواند گوش میکنند و آن شعر و آن آهنگ در آنها حالت هیجان به وجود میآورد.
سینه میزند، گریه میکنند، اعتقاداتشان، احساساتشان، عواطفشان نسبت به مفاهیم دینی بیشتر میشود. این خیلی فرصت مهمی است. ما از این فرصت باید استفاده کنیم؛ ما که میگویم یعنی کشور باید استفاده کند، اسلام باید استفاده کند، نظام جمهوری اسلامی باید استفاده کند.
این را من البته به مجموعههای مداح و مانند اینها هم تذکر دادهام، به شما هم که اهل شعرید تذکر میدهم. مثلاً ایام انقلاب-در همان ایام محرم-یادم است نواری برای من آوردند از سینه زنی در جهرم-ما مشهد بودیم-به قدری این موثر {بود}. اولاً زیبا بود از لحاظ خود شعر و لفظ و معنای شعر. ثانیاً از لحاظ آهنگ. ثالثاً مهیج، محرک، راهنما. خیلی ارزش داشت. بعد از آن از یزد {نواری} آوردند؛ که از این دو شهر من یادم است. جای دیگری من ندیدم. خب، مفاهیم سیاسی آن روز را که در مبارزه مطرح بود، در قالب نوحه منتقل کرده بودند.