قسمت اعظم کتاب هنر سینما، اثر رالف استونسن و ژ.ر. دبری با ترجمه پرویز دوائی؛ شامل تحلیلی است از انواع گوناگون تکنیک سینما و موارد اختلاف تصویری که روی پردهی سینما آفریده میشود با واقعیت و چگونگی حسن استفاده از این موارد اختلاف برای مقاصد هنری. چنین فصلهایی از کتاب پر از شاهدهایی هستند برگرفته از فیلمهای گوناگون و از اینرو خواندن آنها بسیار آسان است.
فصل اول: فیلم و هنر که زمینهی بحثهای بعدی را میچیند؛ فصل پنجم: مکان - زمان در سینما که به بررسی ترکیب خاص سینما از مکان و زمان میپردازد و فصل نهم: واقعیت و آفرینش هنری که در آن از واکنش تماشاگران نسبت به فیلم و چگونگی ارزیابی کیفی در سینما سخن رفته و غیره پرداخته است.
سه مرحله در مورد فیلم
مرحلۀ اول: ادراک
بیایید به سه مرحله آفرینش هنری بازگردیم و این مراحل را در مورد سینما به کار ببریم. ساختن یک فیلم، مثل هر هنر دیگری میتواند به ادراک، اجرا و نمایش تجزیه شود.
مرحلۀ اول، ادراک ناشی از تجربۀ هنرمند، یک موضوع شخصی و درونی است: فیلمها اغلب از یک الهام فردی آغاز میشوند. یک داستان کوتاه، یک رمان، یک نمایشنامه، یک سناریو، یک ایده، یک تجربه. شاید چون فیلمسازی کمتر از نوشتن جنبۀ فردی دارد معمولا منبع الهام فیلم در ادبیات یا درام نهفته است.
در هر حال معمولا چنین است. به هر حال فیلمساز الهام خود را از هر جا که بگیرد باید آن را به زبان فیلم برگرداند. فیلمساز اگر اثری وابسته به یک هنر دیگر، مثل یک رمان را اساس کار قرار دهد، کارش ممکن است همان اندازه مشکل (و یا حتی مشکلتر) باشد که فیلمش از یک تجربه مستقیم، یک وضعیت یا یک محیط زاییده شود.. .