کتاب تحلیلی بر معماری (خانه) آثار مرحوم علی حاتمی نوشته زهرا جربان در نشر متخصصان منتشر شده است.
کتاب تحلیلی بر معماری (خانه) آثار مرحوم علی حاتمی کتابی در خور تحسین است. این کتاب رویکرد چندوجهی دارد و مخاطب را با اطلاعات چندگانه همراه میسازد و مخاطب برای مطالعه با مبحث معماری، زندگینامه هنرمند محبوب، هنرمند علی حاتمی و آثار سینمایی او و چند اثر از کشورهای مختلف آشنا میشود. تحلیل خود فیلمها هم خود آمیزههای ارزشمندی به همراه دارد. مبحث خانه در معماری هر کشوری با اعتقادات و باورهای سنتی گره خورده است و بسیاری ازکارگردانان و اندیشمندان فیلمسازی در سطح جهان دقت نظر و حساسیت دراین امر ندارند.
اما زندهیاد علی حاتمی مبحث خانه را در جهان فیلمسازی، نشان هویت و چون مام هنر میداند. چه بسا علاوه بر هماهنگ شدن محیط و موضوع داستانهای فیلمها، حس امنیت و باور برای مخاطب در قالب نمایشی آن بسیار سازنده خواهد بود. این کتاب خانه سنتی و نماد خانه ایرانی را با ترسیم اشکال بیان نموده و شاید بتوان گفت زهرا جربان نویسنده پرتلاش این اثر با این کتاب و تحلیل ثمربخش بتواند مخاطب را با دو دیدگاه بسیار طلایی آشتی دهد:
اول هنر معماری ادغام شده در هنر فیلمسازی و دوم وجود خانه سنتی ایرانی که بسیار گفتند و شنیدیم و باور داریم خانه ایرانی حریمی امن و جایجای آن پالایشی برای اعضا خانواده و وجود دالان و حیاط هم برای بازی و شاد زیستن فرزندان و هیاهوی آنان بسیار دلانگیز بوده است. قلم توانای نویسنده در این کتاب توانسته نقد و تحلیل بر سینمای هند روسیه ایران و کره داشته باشد.
مطالعه این کتاب را به چند دسته مخاطب میشود پیشنهاد داد: هنر دوستان، معماران، فیلمسازان، منتقدان سینما و تحلیلگران فیلم و هرکس که عاشق مطالعه باشد و همه کسانی که دلشان برای سنت و باور ایرانی میتپد.
دغدغهی مرحوم علی حاتمی میتواند الگوی مناسبی برای معماران ما و فیلمسازان جوان باشد؛ چرا که همانند دیالوگهای شاعرانه توانسته است لوکیشنها و صحنههای ناب را برای تصویربرداری انتخاب کند. علی حاتمی توانسته است فراتر از زمان خود با فضا به کاراکترها جان دهد و با نماهایی از یک خانه، آشپزخانه، اتاقها و پنجرهها، قصه را ملموستر و قابلباور کند. آثار علی حاتمی یادآور معماری سالهای نه چندان دور است. با تغییر سبک زندگی ساختمانها نیز تغییر کرده است.
وجود خانههای آپارتمانی در مجتمعهای نه چندان بزرگ، نادیده گرفتن باغچهها، طاقچهها و بسیاری از عناصر خانه موجب شده است تا خاطراتی هم که نشان مودت و دوستی بود، فراموش شود. وجود فیلمهایی از این دست، مرور تاریخ و خاطره و رنگ و لعاب دادن به خانههای قوطیوار است. شاید درنگی اندیشمندانه برای بازسازی خانههای ایرانی و تأملی جانانه برای آمیختن خانه مدرن و سنتی برای زنده نگه داشتن هویت و فرهنگ اسلامی باشد.