کتاب جریان‌شناسی تاریخی حوزۀ تهران نوشتۀ حمید سبحانی صدر است که توسط انتشارات امیرکبیر منتشر شده است. سبحانی صدر، کتاب جریان‌شناسی تاریخی حوزۀ تهران را در دو بخش با عنوان‌های «ماهیت‌شناسی حوزۀ تهران» و «مکان رویدادهای حوزۀ تهران» نگاشته است که بخش دوم شامل فصل‌های «مسجد - مدرسه‌ها»، «مسجدها»، «تکیه‌ها و حسینیه‌ها» و «خانه‌ها» است. نویسنده در این اثر بیان کرده است که حوزۀ تهران هویتی تاریخی دارد که علمای نامدار آن، نقش‌آفرینان این پیشینۀ درخشان هستند که به این مکان و رویدادهایش معنا بخشیده‌اند. او در این اثر جریان‌های این حوزه را از منظر تاریخی بررسی کرده و شرح داده است.

از دوران صفویه به بعد، اغلب هر شهری که دارالخلافه و پایتخت ایران بود، مرکزی‌ترین حوزۀ علمیۀ این سرزمین را نیز در خود جای می‌داد. به اقتضای این مرکزیت با انتقال پایتخت به تهران در دورۀ قاجار، عالمان بسیاری به تهران مهاجرت کردند و به حوزۀ آن قوام بخشیدند. هرچند این حوزه که نقش مهمی‌ در حوادث سیاسی تصمیمات حکومتی و رهبری مردم داشت از دوران سلطنت رضاشاه رو به افول رفت، اما هویتی تاریخی از خود به جای گذاشت که اکنون از یاد رفته است.

کتابی که در دست دارید می‌کوشد در فصل اول به ماهیت و جریان‌شناسی این حوزۀ تاریخی و نقش آن در تحولات سیاسی اجتماعی اواخر دورۀ پهلوی بپردازد و در فصل دوم مکان رویدادهای حوزۀ تهران را بررسی کند که محل کنش‌های اثرگذار علمای تهران در محیط اجتماعی پایتخت از قبیل مدارس علمیه، مساجد، تکایا و حتی بیوت علما بوده‌اند.

برشی از کتاب جریان شناسی تاریخی حوزه تهران

در رخدادهای اعتراضی مراجع تقلید و حوزه‌های علمیه در سال 1341، شاهد جریانی در حوزه تهران هستیم که نه تنها با نهضت روحانیت همراه نیست، بلکه مدافع شخص شاه و قوانین و لوایح پیشنهادی هستند. مدرسه عالی سپهسالار، مرکز اصلی این جریان بود و علما و اساتید دانشکده معقول و منقول در رأس این مخالفت قرار داشتند که شاخص‌ترین آن در جریان رفراندوم انقلاب سفید نمودار شد.

صفحات کتاب :

448

کنگره :

‏‫‬‭BP۷/۴۳۴

دیویی :

‏‫‬‭۲۹۷/۰۷۱

کتابشناسی ملی :

۹۵۴۳۴۵۷

شابک :

978-964-00-2314-3

سال نشر :

1402