کتاب تاریخ تمدن اسلام
معرفی کتاب تاریخ تمدن اسلام
کتاب تاریخ تمدن اسلام، اثر ج‍رج‍ی زی‍دان با ترجمه علی ج‍واه‍رک‍لام؛ در پنج جلد به نگارش درآمده که شامل عناوین و موضوعاتی نظیر؛ «عرب و تمدن، دعوت اسلامی، خلفای راشدین، بازگشت به خلفای راشدین، دولت عباسیان، حقیقت تمدن و ظاهر آن، ثروت عباسیان، اوضاع جغرافیایی مملکت اسلام در زمان مأمون، مالیات زمان عباسیان، بلاغت در انشا، جغرافیا، ادبیات زمان جاهلیت، شعر بعد از اسلام، علوم دخیل (بیگانه)، عرب و علوم بیگانه، خلفا و امرا و علم، تأثیر تمدن اسلام در علوم بیگانه(دخیل)، دورۀ نخستین نفوذ و استیلای ایرانیان بر ممالک اسلامی، سیاست عباسیان در پیشرفت کار خودشان، ذمیان در روزگار عباسیان، بدبختی وزیران ایرانی، پول درآوردن، خلفا و فقها، نظامات اجتماعی در ممالک اسلامی، نظام اجتماعی در دوره‌ی خلفای راشدین، طبقات عامه، طبقه‌ی دوم از طبقات عامه، آداب (عادات و رسوم) اجتماعی در ممالک اسلامی» و غیره می‌باشد که به بررسی و تحلیل آن‌ها پرداخته است.
گزیده کتاب تاریخ تمدن اسلام
عرب و تمدن
پاره‌ای از تاریخ‌نویسان غرب تصور کرده‌اند که عرب‌ها در ایجاد تمدن اسلامی عامل مؤثری نبوده‌اند و تمدن اسلامی بر مبانی ازهم ریختۀ تمدن روم و ایران ایجاد گشته و تعدیلاتی در آن شده است. این دسته از تاریخ نویسان معتقدند که عرب‌ها طبعا از تمدن و شهرنشینی دور بوده‌اند و چه پیش از اسلام و چه بعد از آن خود تمدن و فرهنگی نداشته‌اند اما به عقیدۀ ما استعداد عرب برای ایجاد تمدن و ادارۀ امور کشور از ملت‌های متمدن قدیم و جدید کمتر نبوده و برای اثبات گفتۀ خود می‌گوییم:
مردمان شبه جزیرۀ عربستان به دو قسمت عمده تقسیم می‌شوند:
1. قحطانی‌ها که در خاک یمن و زمین‌های مجاور آن سکونت داشته‌اند و نسب آنان به قحطان یا یقطان بن عامر و ارفخشاد و سام منتهی می‌گردد.
2. اسماعیلی یا عدنانی که در حجاز و نجد و اراضی میانۀ جزیرۀ عربستان سکونت دارند و نژادشان به ابراهیم و هاجر می‌رسد این‌ها را عدنانی، مضری و معدی نیز می‌گویند. چون نام یکی از نیاکان آنان عدنان، مضر و معد بوده است.
و چون خاک یمن حاصلخیز بوده قحطانی‌ها زودتر از عدنانی‌ها متمدن شده‌اند دولت‌های حمیر ، سبا، کهلان و غیره از میان اقوام قحطانی برخاسته و با فرعون‌های مصر و پادشاهان بابل و آشور هم‌زمان بوده‌اند. از شهرهای نامی آنان مارب، صنعاء و سباء می‌باشد. دولت نبطی‌ها (یا انباط) از میان اسماعیلی‌ها در اطراف فلسطین تأسیس شده است.
علاوه بر این دولت‌ها ملل و دول دیگری از میان اعراب پدید آمده که فقط اسمشان باقی مانده است و مشهورترین آنان قوم عاد، ثمود، طسم، جدیس و عمالقه می‌باشد و نژاد آنان به لاووذ بن سام پایان می‌یابد.. .
