المعالم الجدیدة للاصول،تالیف آیتالله سیدمحمدباقر صدر، از چهرههای درخشان فقهای شیعه در قرن چهاردهم هجری است.شهید صدر در این کتاب یک دوره مقدماتی علم اصول فقه را به زبانی ساده برای مبتدیان و نوآموزان این علم مطرح نموده است. این کتاب از همان زمان نگارش مورد توجه و عنایت اساتید علم اصول قرار گرفت و هم اکنون این کتاب یکی از کتاب های درسی در بعضی حوزه های علمیه می باشد. شهید سیدمحمدباقر صدر معتقد بودند: در هر زمانی باید آخرین نظرات در سطوح مختلف: مقدماتی، متوسطه و عالی تهیه و تدوین شود و در اختیار طلاب قرار گیرد. بیست یا سی سال بعد که نظریات تغییر کرد، مجددا باید کتب جدیدی تألیف شود، لذا خود، به تألیف این کتاب اقدام کردند و در نگارش این کتاب ویژگیهایی که برای رسیدن به این هدف باید رعایت شود، مورد توجه قرار گرفته است. مباحث این کتاب به دو بخش تقسیم میگردد:
الف. بخش اول در مقدمات و اطلاعات عمومی و تاریخچهای از علم اصول است که نیمی از کتاب را به خود اختصاص داده و به این مباحث می پردازد:
رابطه میان علم اصول و علم فقه
اهمیت علم اصول و جایگاه آن در استنباط احکام شرعی
پیدایش علم اصول
نیاز تاریخی به علم اصول
دانشمندان علم اصول
آسیب شناسی علم اصول
ب. بخش دوم در مباحث علم اصول است که به دو نوع تقسیم میگردد: نوع اول در استنباط احکام به وسیله دلیل است که شامل دلیل لفظی، دلیل عقلی، دلیل استقرائی و تعارض میان ادله است؛ و نوع دوم در استنباط احکام به وسیله اصول عملی است که شامل اصول برائت، احتیاط، تخییر، استصحاب و تعارض میان اصول است.
غایه الفکر یک کتاب علمی سطح بالا و تخصصی در علم اصول است که مؤلف آن را همان طور که در مقدمه کتاب آمده در ده جزء تنظیم کرده است و فقط این جزء که جزء پنجم است. چاپ شده است و از سرنوشت بقیه قطعات اطلاعی در دست نیست. این کتاب علیرغم حجم کمی که دارد بیانگر عمق فکری است که شهید امام صدر در اوج جوانی از آن برخوردار بوده است.