کتاب مبارزه با افراطگرایی دربردارنده مجموعه مقالاتی است که اساتید پژوهشگر داخلی و خارجی شرکتکننده در همایش «علوم انسانی و دینی؛ مبارزه با افراطگرایی» نوشتهاند و توسط انتشارات دانشگاه مذاهب اسلامی به چاپ رسیده است.
هشتم دی ماه سال ۱۳۹۵ کنفرانسی با عنوان «علوم انسانی و دینی؛ مبارزه با افراطگرایی» با مشارکت «پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات»، «دانشگاه بغداد» و دانشگاه پیام نور» و «پژوهشگاه وزارت امور خارجه» توسط دانشگاه مذاهب اسلامی با رویکرد ضرورت پاکسازی علوم از افراطیگری برگزار شد تا در نتیجه آخرین یافتههای علمی پژوهشی و مطالعات مربوط با مبارزه با افراطگرایی بحث و بررسی شود. محورهای این همایش عبارت است از:
الف) مفاهیم و اصول مبارزه با افراطگرایی؛
ب) تحلیل محتوای اصطلاحات خارج شده از اسلام و تفسیر مجدد صحیح از آنها؛
ج) آسیبشناسی علوم انسانی از حیث میزان ارتباط آن با افراطگرایی.
کنفرانس «علوم انسانی و دینی مبارزه با افراطگرایی» از ٤ پنل علمی و تخصصی تحت عنوان (الف) بررسی افراطگرایی با نگاه فقهی؛ (ب) بررسی افراطگرایی با نگاه روانشناختی؛ (پ) بررسی افراطگرایی با نگاه جامعهشناختی؛ (ت) بررسی تاثیر متقابل افراطگرایی و روابط بینالملل تشکیل شده است. بیش از ۲۰ میهمان خارجی از عراق و تونس در این کنفرانس حضور داشتند.
اجتهادی بودن مشروعیت اجتهاد
اولین مسئله ای که اهل اسلام عموماً باید به آن توجه عمیق داشته باشند نظری و اجتهادی بودن خود اجتهاد است یعنی مشروعیت اجتهاد یک نظریه و یک اندیشه در نزد متفکرین و علمای اسلام است. مشروعیت اجتهاد از احکام ضروری اسلام نیست و بنابراین اگر کسی مشروعیت خود اجتهاد را انکار نماید کافر نمی شود و انکار مشروعیت یا اعتقاد به مشروعیت اجتهاد در کفر و ایمان تأثیر ندارد؛ نه مسلمانی مسلمان را از بین می برد و نه به مسلمانی مسلمان می افزاید. دلیل این ادعا این است که همه معتقدین به مشروعیت اجتهاد برای اثبات مشروعیت آن استدلال اقامه کرده اند و بدیهی است که استدلال در مسائل نظری و غیر ضروری اقامه میشود اگر مشروعیت اجتهاد از دستورات و احکام ضروری اسلام میبود نیاز به احتجاج و استدلال برای اثبات مشروعیت آن وجود نداشت. جهت اثبات ادعا به بیان و توضیحات ابن ادریس شافعی - مؤسس و امام مذهب