کتاب شهرنشینی و توسعه نیافتگی در ایران نوشته محمود طالقانی توسط انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منتشر شده است.
کتاب پیش رو حاصل ارزیابی عالمانه ای است که بر اساس جامعه شناختی در سال 1354 ش فراهم شده است و شاید از این منظر نخستین پژوهشی باشد که در دسترس قرار می گیرد. این ارزیابی، تحولات شهرنشینی ایران از انفجار جمعیت شهرها در سال 1342 تا 1354 را در بردارد. فزونی جمعیت شهرهای ایران از سال 1342 ش و با اصلاحات ارضی آغاز شد و در دهه پنجاه شمسی به آستانه انفجار رسید.