موضوع کتاب شهر و روستا در سده های میانه تاریخ ایران، بررسی اوضاع و چگونگی شکلگیری روستاها و شهرها در سدههای میانة تاریخ کشور است. کتاب حاضر، تلاشی است در راستای تبیین چگونگی شکلگیری و اوضاع و مناسبات شهرها و روستاها و بررسی رابطة روستاها و شهرها با یکدیگر در سدههای میانة تاریخ ایران. عناوین برخی مباحث مندرج در کتاب، عبارتند از: شهر در ایران؛ مناسبات شهرنشینی در سدههای میانه؛ مناسبات تاریخی زمینداری؛ ویژگیهای مناسبات تاریخی روستانشینی؛ شهرنشینان مالک زمین و ده؛ مناسبات گسترش یا بندة بازار در مناطق پیرامون شهر؛ و رابطة غیراقتصادی شهر یا روستا.
موجودیت روستاها در سرزمین ایران به سرآغاز فرود آمدن انسان ها از مناطق مرتفع به دشت ها باز می گردد. با تأسیس اولین استقرار گاه های دائمی که نشانگر اشکال نخستین زندگی روستانشینی به شمار می رفت ، روند رشد و گسترش جامعه روستایی در ایران رقم خورد و طی هزاره های متمادی مهمترین شیوه زیست اجتماعی و اقتصادی مردم این سرزمین بود.