در آموزه‌ها و سیره امام علی(ع) عبادت و عدالت در یکدیگر عجین است و به هر دو عنایتی درخور شده است. آن حضرت در کارنامه حکومتش، به عادلانه بودن وضع اقتصادی مردم کوفه(مرکز حکومتش) اشاره می‌کند و از برخورداری ان‌ها با سرافرازی سخن می‌گوید.

جلد هفتم دانشنامه امام علی(ع)، عهده‌دار پاسخ به این دست پرسش‌ها است و در آن کوشیده شده ابعاد گوناگون اقتصاد و معیشت، از آموزه‌ها و سنت آن حضرت استخراج شود. برخی از مقالات این جلد، کلان‌محور است و برخی دیگر، موردمحور. معیار گزینش عنوان‌ها، بسامدشان در روایات امام علی(ع) و یا تأکید عملی حضرت بر آن‌ها بوده است.

امید است در جلد هفتم دانشنامه امام علی(ع) دورنمایی از عدالت علوی، در عرصه خطیر اقتصاد، ترسیم شده باشد و دانسته شود که چرا«قتل علی فی محراب لشده عدله»

مجموعه سیزده جلدی دانشنامه امام علی(ع) زیر نظر علی اکبر رشاد و به همت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تهیه و منتشر شده است.

گزیده کتاب دانشنامه امام علی(ع) جلد هفتم

نظام اقتصادی

نظام اقتصادی، نوعی نظام رفتاری است. اجزای نظام اقتصادی، رفتارهای ارادی انسان‌ها در سه حوزه تولید، توزیع و مصرف است. رفتارهایی مانند پس‌انداز، سرمایه‌گذاری، تولید و توزیع‌ در ارتباط با منافع اقتصادی و اموال و شرکت‌کنندگان در نظام، براساس الگوهای رفتاری خاصی شکل می‌گیرد.

بنابراین نظام اقتصادی را می‌توان این‌گونه تعریف کرد: «نظام اقتصادی عبارت است از مجموعه‌ای از الگوهای رفتاری که شرکت‌کنندگان در نظام را به یکدیگر و به اموال و منابع، براساس مبانی مشخص پیوند داده و در راستای اهداف معینی به نحو هماهنگ برای کسب بیش‌ترین موفقیت اقتصادی، سامان یافته است.»

مبانی فلسفی نظام اقتصادی

جهان‌بینی حاکم بر رفتار اقتصادی، همان مبانی فلسفی نظام اقتصادی است و رفتار اقتصادی مطابق با آن شکل می‌گیرد که مشتمل بر قضایایی است که با کلمه«هست» یا «نیست» بیان می‌شود. موضوع آن خدا، انسان، جامعه و دنیای مادی و اخروی است.

مبانی مکتبی نظام اقتصادی

مبانی مکتبی، مجموعه‌ای از قضایای کلی دستوری(بایدی) است که ویژگی‌های زیر را دارا است.