در کتاب تمثیلات اعتقادی و علمی (جلد اول) تمام موضوعات مطرح در دین با ذکر مثال برای مخاطب تبیین و محسوس میشود به طوری که مخاطب به راحتی سخت ترین مباحث دینی را میفهمد.
علاوه بر آن، مثال آوردن در مسائل باعث نفوذ زیاد آن مسئله در ذهن هر مخاطبی می شود و این مهمترین مسئله برای انتشار این مجموعه است. این کتاب در بردارنده مسائل علمی و اعتقادی است. مرحوم آیت الله حائری شیرازی در این مجموعه همچون دیگر آثارش موضوعات را از منظر آیات و روایات و عقل مورد بحث، بررسی و تعمیق قرار داده است. تمثیل یعنی درک نطق اشیاء. همۀ اشیاء ناطق اند. همه چیز، پیام دارد. اساس تمثیل این است که انسان نطق و پیام اشیاء را متوجه شود
زبان تمثیل، زبانی است گویا، شیوا و رسا. مثال، اگر مناسب باشد و با دقت و هوشیاری بکار گرفته شود، عمق مطلب را مجسم می کند، تاریکی های آن را می زداید، تطبیق می دهد و نکات مبهم و دشوار آن را روشن و آسان می سازد …
اگر مفاهیم دینی را با هنر تمثیل عرضه کنیم، اسلام با اقتدار بیشتری در عالَم مطرح می شود و بیانات ائمه علیهم السلام بهتر درک میشود.
نخ تسبیح:
امت مانند دانههای تسبیح هستند و امامت مانند نخی است که امت را به هم متصل و از پراکنده شدن آنها جلوگیری میکند؛ یعنی اگر امامت را از امت حذف کنیم، مثل آن است که نخ را از تسبیح کشیده، و دانهها را پراکنده کرده باشیم. بنابراین وقتی امامت در صحنه حضور پیدا میکند و امام حاکم میشود، امت مثل تسبیحی است که نخ کشی و یکی شده باشد. ما الآن وقتی به کشورهای اسلامی نگاه میکنیم، مانند دانههای تسبیح رها شده هستند. این کشورهای اسلامی در کنار هم نیستند و ـ همانطور که اگر تسبیح پاره شده باشد، هر دانهاش به سمتی میرود، کشورهای اسلامی نیز هرکدامشان بـه یک جهت حرکت میکنند. همـۀ مصائب امروز ما به این علت است که مسلمانان این کشورها همچون دانه تسبیح جداشدهاند. تا زمانی که نخ امامت از قلبشان نگذرد و آنها را بـه هم متصل نکند و در خط رهبری نباشند، نمی توانند از ایـن مصائب رهایی یابند