کتاب آموزش جامع قرآن (جلد ششم)، توسط مرکز مدیریت حوزههای علمیه خواهران (گروه علمی قرآن) تهیه و تنظیم گشته که شامل دروس متعددی است که به تفسیر و قرائت سورههای مختلف قرآن و به مباحث رسم و ضبط میپردازد که بخش مهمی از مهارتهای قرائت به آن وابسته است.
مباحث، همچون مجلدات قبل مهارت محور، سوره محور و مسئله محور مطرح شده و در تکمیل مباحث رسم المصحف در این جلد، به مباحث ضبط المصحف و شیوه علامتگذاری در قرآن خواهیم پرداخت، به دلیل اهمیت بحث ضبط المصحف، تلاش شد تا صفحات قرآن ارائه شده قبل از درسها متناسب با همان شیوهای باشد که در درسها تدریس میشود. در این مجلد با ارائه برخی از سورههای مدنی نظیر؛ نساء، نور، پیگیر جامعهسازی قرآن در مدینه خواهد بود.
2. غرض سوره "نساء"
مقصود از نزول سوره ترغیب مردم به اعتدال و عدالتورزی در مواضع گوناگون خانوادگی، اجتماعی و به خصوص دربارهی زنان است. خدای متعال در این سوره رفتار عادلانه و مناسب مؤمنان را در امور خانوادگی سفارش میکند؛ به خصوص بر عدالت در امور مالی و بالاخص دربارهی ایتام و زنان تأکید میورزد.
به همین مناسبت احکام متعددی دربارهی ایتام و زنان وارث اموال و تجارت بیان میدارد. سپس خانوادهی بزرگ مؤمنان را با عوامل اعتدال و عدالتورزی در میان مؤمنان آشنا میسازد و احکامی در این خصوص، که مانع اختلاف و درگیری بین مسلمانان شود، وضع میکند.
3. گزارش محتوای سوره
سوره نساء در چهار بخش زیر، هدف یاد شده را محقق میسازد:
بخش اول. آیات ۱ تا ٤٣: احکامی دربارهی خانواده
بخش اول سوره، توضیحاتی دربارهی مسائل خانوادگی مردم است و آن را میتوان به سه قسمت تقسیم کرد:
الف) توصیهی به مردم در رفتار عادلانه در سایهسار تقوای الهی در امور خانواده، زنان وایتام و اموال، پرداخت حقالارث زنان و پرداخت بخشی از ماترک میت به نیازمندان و نزدیکان میت، کیفیت متعارف و درست برخورد با فسادهای جنسی زنان و مردان و بیان نقش تو به درگذشت از خطاهای جنسی و زمان توبه مؤثر
(آیات ۱ - ۱۸)؛
ب) خطاب به مؤمنان در برخورد عادلانه در مواردی از قبیل اجتناب از رفتار زورمدارانهی مردان با زنان و وادار کردن آنها به بخشش ناخشنودانهی بخشی از مهریه و هدایای مخصوص به آنان به مردان، توصیهی به شکیبایی بر ادامهی زندگی با همسران علیرغم ناخشنودی از آنها، اعتدال در همسرگزینی با تعیین زنانی که نمیتوان با آنها ازدواج کرد و نیز رعایت اعتدال در معاملات و باقی ماندن بر مدار معاملات جایز و ترک معاملات باطل. تشویق مؤمنان به اجتناب از گناهان بزرگ با پوشاندن آثار گناهان، که این خود نوعی برخورد معتدلانهی خدا با مردم است.
هم چنین با در آمدی که درباره تفاوتهای طبیعی زنان و مردان است، مردان مؤمن را به پرداخت سهم الارث زنان دستور میدهد. آنگاه با بیان نقش هر یک از زنان و مردان و تنظیم رابطهی میان آن دو، راه حل متوازن و عادلانهای را برای برطرف کردن مشاجرات و اختلافات میان آنها مقرر میکند (آیات ۱۹ - ۳۵).