مجموعه حاضر که با عنوان«تأملات قرآنی» تقدیم علاقهمندان میشود، شامل سلسله مباحث تفسیر تربیتی استاد سیدمحمدمهدی میرباقری است که میتواند گامی رو به پیش در رویکردهای تفسیری مبتنی بر معارف اهلبیت(ع) شمرده شود.
اولین جلد از تأملات قرآنی به تفسیر آیه کریمه(بسمالله الرحمان الرحیم) و سوره کافرون اختصاص دارد.
بخش اول کتاب تاملات قرآنی در پرتو معارف اهل بیت علیهم السلام (جلد اول) مقام بسم الله و سوره کافرون به تبیین حقیقت مقام و معنای (بسمالله) اختصاص دارد. در این بخش توضیح داده میشود که مقام(بسمالله)، مقام بینیازی از غیر، مقام عبور از اسباب و مقام«توحید در استعانت»است. در پایان این بخش توضیح داده میشود که معصومین(ع) باطن اسماء حسنای الهی و طریق وصول به این مقام توحیدی هستند.
بخش دوم کتاب تأملات قرآنی جلد اول به تفسیر سوره کافرون اختصاص دارد. در این بخش، درگیری نبیاکرم(ص) و جبهه کفار در این سوره تبیین میشود.
بیان برخی از فضائل آیه(بسمالله الرحمن الرحیم)
(بسمالله الرحمن الرحیم) از آیات مبارکاتی است که 114 بار در قرآن تکرار شده است؛ البته فتوای علمای امامیه این است که (بسمالله الرحمان الرحیم) در سوَر قرآن جزء سوره است؛ لذا اگر در نماز واجب شرط میدانند که بعد از حمد یک سوره کامل خوانده شود، میگویند حتماُ باید (بسمالله الرحمن الرحیم) هم تکرار شود. علیایحال، این آیه جزء غُرر آیات قرآن است و روایات فراوانی در فضیلت این آیه وارد شده است.
در ابتدا مقداری از فضائل آیه و همچنین ترجمه آن را بیان میکنیم تا ببینیم معنای (بسمالله الرحمن الرحیم) که اینقدر بر آن تأکید شده چیست و چرا اینقدر مورد تأکید قرار گرفته است. چند روایت را در فضیلت این آیه میخوانم.
حضرت رضا(ع)در روایتی فرمودند: (بسمالله الرحمن الرحیم) به اسم اعظم الهی، از سیاهی چشم به سفیدی چشم نزدیکتر است. میدانید که سیاهی چشم در قلب سفیدی چشم است! یعنی اگر کسی بتواند به این آیه و مقام آن راه پیدا کند، گویا در متن اسم اعظم الهی قرار میگیرد و میتواند از این اسم اعظم استفاده کند، حالا اسم اعظم آثاری دارد، ولی مهمتر از آثارش خود مقامش است که مقام قرب است؛ مقام ضیافت است. این آیه این خاصیت را برای کسی که به آن دست پیدا کند، دارد.