کتاب مفاهیم بنیادین حقوق کیفری

معرفی کتاب مفاهیم بنیادین حقوق کیفری

کتاب مفاهیم بنیادین حقوق کیفری جورج پی.‌فلچر از جمله کتاب‌های حقوق جزای عمومی به شمار می‌رود که توسط سیدمهدی سیدزاده‌ثانی به فارسی ترجمه و به همت دانشگاه علوم اسلامی رضوی مشهد منتشر شده است.

کتاب مفاهیم بنیادین حقوق کیفری در دوازده فصل به بررسی دوازده موضوع بنیادین موجود در همه نظام‌های حقوق کیفری پرداخته است.

درباره کتاب مفاهیم بنیادین حقوق کیفری

فصل نخست این کتاب با عنوان قوانین ماهوی در رویارویی با قوانین شکلی به بررسی تفاوت‌های میان این قوانین و تبیین انواع دفاع مشروع و بهترین و بدترین گونه آن می‌پردازد.مجازات در رویارویی با اقدامات تامینی و تربیتی عنوان فصل دوم کتاب است که با ارایه بحثی نظری، مفهوم و اهداف مجازات و تاثیر آن بر جامعه و فرد را بررسی می‌کند.

در فصل سوم، نویسنده با تبیین مفهوم عامل و موضوع در حقوق کیفری، ابراز می‌دارد که در همه سیستم‌های حقوقی، دلیل مجازات، فعل انسانی است. فعل و ترک فعل، ارتکاب از طریق ترک فعل، جرایم ناشی از کوتاهی در عمل و عامل و موضوع در آیین دادرسی کیفری از دیگر موضوع‌های مورد بحث در این فصل است.
جرم در رویارویی با دفاع و جرم در رویارویی با مجرم در فصل چهارم، پنجم و ششم این کتاب مورد بررسی قرار گرفته است. قلمرو علیت، نحوه نگرش به رابطه علیت، ایدئولوژی و علیت، مبانی خطا و قابلیت انتساب و ضرورت تمایز میان جرم و دفاع در این فصل‌ها مورد تحلیل قرار گرفته است.

نویسنده با بیان این پرسش که آیا یک دفاع مبتنی بر قانون موضوعه می‌تواند غیرقانونی باشد، اظهار می‌دارد در رویه عملی کامن‌لا و سیستم اروپایی این مساله دیده می‌شود. نمونه آن، محاکمه مرزداران آلمان شرقی به اتهام شروع به قتل شهروندان در حال فرار به جمهوری دموکراتیک آلمان است که با وجود این که این مرزداران در دفاع از عمل خود به دستورالعمل شورای امنیت ملی استناد کردند، ولی دادگاه عمل آنان را غیرقانونی برشمرد و آن‌ها را محکوم کرد.

فصل هفتم این کتاب به بررسی مسأله عمد و غفلت می‌پردازد و با ارایه چهار مرحله اتفاق، غفلت، عمد و سوءانگیزه به تبیین مسؤولیت فرد در هر مرحله می‌پردازد.

دفاع مشروع و اضطرار به عنوان علل رافع مسؤولیت کیفری و تعارض میان این دو از مباحث فصل هشتم این کتاب است. نویسنده با برشمردن دفاع مشروع و اضطرار از اسباب اباحه، بر این باور است که گاهی دامنه کاربرد آن‌ها باهم مداخله می‌کند. وی مهمترین مورد تداخل این دو را تجاوز بی تقصیر می‌داند.

در فصل نهم، موضوع «‌اشتباه» به عنوان یکی از مباحث مهم حقوق مورد بررسی قرار گرفته است. در این فصل با تعریف اشتباه به‌جا و نابه‌جا، به تبیین اشتباه حکمی و موضوعی و گونه‌های مختلف آن پرداخته شده است.
جرم تام، مباحث مربوط به شروع به جرم، جرم محال، معاونت و مباشرت از عناوینی است که در فصل دهم ویازدهم، مترجم آن را به فارسی بازگردان کرده است.
نوسنده در فصل پایانی این کتاب با اشاره به این که قانون‌مندی خطر بی عدالتی را از بین می‌برد، کوشیده است پیچیدگی‌های قانون‌مندی را تبیین و به ارایه راه‌کار در این باره بپردازد.

گزیده کتاب مفاهیم بنیادین حقوق کیفری

اصل قانون‌مندی، خود شامل دو اصل ایجابی و سلبی است. بنا به اصل سلبی، اصیل‌ترین دغدغه نظام حقوقی باید حمایت از شهروندان در مقابل تجاوزات دولت باشد که همیشه درصدد است تا خواسته خود را بر تابعان خود تحمیل کند. عدم تمرکز قدرت دری برای تأمین امنیت شهروندان در مقابل دولت نقش بسزایی دارد. اصل سلبی قانونمندی، همان اصل قانونی بودن مجازات‌هاست که بنا بر مجازات، بدون اخطار قانونی قبلی وجود نخواهد داشت.