سومین شماره از مجلۀ «گاهِ نقد» که در تیرماه ۱۳۹۹ منتشر شده است، به بررسی و تحلیل «تاریخ ایران باستان» در فضای نشر کشور میپردازد و فرآیند پدیدارشدن کشفیات باستانشناسی و شرقشناسی و بازتاب یافتههای آنها در کتابهای تاریخ را واکاوی میکند. از این جهت، مهمترین و معتبرترین کتابهای تاریخ ایران باستان نقد و بررسی میشوند و نگاهی سرتاسری به سپهر نشر کشور انداخته خواهد شد. «گفتار»، «دیدار»، «نقدوار»، «هشدار» و «رهیار» بخشهای گوناگون این شماره هستند که هرکدام از زاویهای ویژه به ایران باستان در آینۀ کتابها نگریستهاند.
در «گفتار»، جعفر مرادحاصلی، سردبیر این شماره از «گاه نقد»، به جستوجوی سرچشمههای کشفیات باستانشناختی در ایران میپردازد و آنچه را که ایرانیان از گذشته و تاریخ خود میدانند، ریشهیابی میکند. در ادامه به نسل اول تاریخپژوهان ایرانی میپردازد و نگاهی به تاریخ باستان در عرصۀ سیاست میاندازد.
بخش «دیدار» از زاویۀ نگاه ایرانشناسی به دیدار ایران باستان میرود و سه عنوان از کتابهایی را که نگاهی کلی به گذشتۀ ایران انداختهاند، مرور میکند.
در بخش «نقدوار» مهمترین کتابهای چاپ شدۀ نویسندگان ایرانی و خارجی در زمینۀ ایران باستان بررسی و موشکافی میشوند. در این بخش کتابها بر پایۀ دورههای تاریخی دستهبندی شدهاند و بهترتیب به دورۀ مادها، هخامنشیان، اسکندر مقدونی و سقوط هخامنشیان، دوران اشکانیان، سلسلۀ ساسانیان و در پایان ورود اسلام به ایران و سقوط ساسانیان پرداخته میشود. بخش ویژهای نیز به کورش هخامنشی اختصاص دارد که به کتابهای گوناگون پیرامون زندگی و کشورداری کورش نگاهی میاندازد. همچنین در قسمت تازههای کتاب، جدیدترین کتابهای این حوزه معرفی و بررسی میشوند.
بخش «هشدار» گشتی در بازار کتاب ایران میزند و ناشران کتابهای تاریخی و زمینههای کاری آنان را تحلیل و بررسی میکند. این بخش به درونمایۀ کتابهای چاپ شده و ناشران آنها نگاهی ژرف میاندازد و سهم مطالب تازه و نو و مطالب کهنه و تکراری را در عرصۀ نشر واکاوی میکند.
در بخش «رهیار» نیز یک بستۀ پیشنهادی کتاب برای دوستداران تاریخ ایران باستان فراهم شده است که موضوعات گوناگونی را پوشش میدهد و به شرقشناسی و انتقادات وارد شده بر آن نگاهی ویژه دارد.