بهره مندی از آرا و اندیشه های علما در تعیین روش و راه زندگی مسلمانان پیشینه ای به درازای تاریخ مسلمانی دارد، تا جایی که صدور فتوا به عنوان مجوز اقدام در هر امری نقشه ی راه جامعه تلقی می شود.
در این زمینه، منتسبین به مکتب امام صادق(ع) (شیعه ی علوی) بیش از سایر فرق پای بند و ملتزم بوده اند؛ به ویژه در امر جهاد که موضوع جان انسان و احتیاط در اقدام به صدمه زدن به انسان ها از اولویت و اهمیت خاصی برخوردار است. این امر موجب اختلاف رأی و نظر فقها و مراجع تقلید شیعه نیز شده است.
به وجود آمدن مکاتب مختلفی مانند اخباری گری و عقل گرایی در فهم نصوص دینی را از این دیدگاه می توان نگریست. «در آغاز تدوین فقه شیعی، عقل همواره یکی از منابع فقه شمرده می شد و هیچ گاه به طور کلی از نظر فقیهان حذف نشده، اما حق آن نیز به طور کامل استیفاء نگردیده، و پس از سیطره ی کوتاه اخباری گری بر حوزه های شیعی، که در عقل ستیزی محوریت داشت، بالاخره جریان اصولی عقل گرا پس از مدتی مجدداً در حوزه های علمی نفوذ کرد».
بنابراین، «عقل و تعقل و حرکت در جهت استفاده ی کامل از عقل، به ویژه در طلب معارف و تکمیل اصول اعتقادی و خودسازی انسانی، چیزی نیست که پیروان قرآن و اهل بیت کم ترین کوتاهی درباره ی آن روا داشته باشند».
کنگره :
BP196/1/ب4ج9 1395
شابک :
978-964-426-895-3