کتاب فرهنگ اصطلاحات دیوان منوچهری دامغانی pdf

معرفی کتاب فرهنگ اصطلاحات دیوان منوچهری دامغانی

طبیعت همیشه موضوع جالب و زیبایی برای شعرا بوده است و به یقین می‌توان گفت، شعری که در آن از طبیعت سخن نرفته، شعر نیست. از میان همه‌ شاعران، هر کدام از آنان در مقوله‌‌ای خاص و با شیوه و سبک خاصی طبع‌آزمایی کرده‌اند و بعضی موفق و پیروز از این ورطه بیرون آمده‌اند و بعضی ناموفق. در بین این شاعران، منوچهری دامغانی شاعر طبیعت لقب گرفته است و در این طرز، موفق و جاودانه شده است؛ زیرا سراسر شعر او، الهام گرفته از مظاهر طبیعت است  و تشبیهات و تمثیلات بسیار زیبایی را اختصاص به گیاهان، پرندگان، نجوم، سنگ ها و ...داده است که در این کتاب جمع آوری شده اند.

ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺎﻋﺮی ﮐﻪ ﻃﺒﯿﻌﺖ و ﻣﻈﺎﻫﺮ آن ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﻌﺮ او را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﺪ، اﺑﻮاﻟﻨﺠﻢ اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﻗﻮس ﺑﻦ اﺣﻤﺪ ﻣﻨﻮﭼﻬﺮی داﻣﻐﺎﻧﯽ ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﻣﻨﻮﭼﻬﺮی اﺳﺖ. ﻣﻨﻮﭼﻬﺮی، از ﺷﻌﺮای ﻃﺮاز اول ﻗﺮن ﭘﻨﺠﻢ ﻫﺠﺮی و اﻫﻞ داﻣﻐﺎن ﺑﻮد  ﮐﻪ ﺗﺨﻠﺺ ﺧﻮد را از ﻧﺎم ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﻣﻤﺪوح ﺧﻮد، »ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ زﯾﺎری«، ﭘﻨﺠﻤﯿﻦ ﺣﮑﻤﺮان زﯾﺎری ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. او در ﺣﺪود 63 ﻧﺎم ﭘﺮﻧﺪه را در اﺷﻌﺎر ﺧﻮد ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮده و ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ از ﻋﻬﺪه‌ی ﻣﻌﺮﻓﯽ و ﺗﺸﺒﯿﻪ آن‌ ها ﺑﺮآﻣﺪه و ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻫﺮ کدام را ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ.

ﻣﻨﻮﭼﻬﺮی در دوره‌ی ﺧﻮد، ﺻﺎﺣﺐ ﺳﺒﮏ ﺑﻮد. در ﺗﻤﺎم دﯾﻮاﻧﺶ، ﯾﮏ ﻟﻔﻆ ﻏﻤﻨﺎک ﻧﯿﺴﺖ و اﯾﻦ ﺷﺎدﻣﺎﻧﯽ ﯾﮑﯽ از ﻣﺰاﯾﺎیﺷﻌﺮ اوﺳﺖ ﮐﻪ در ﮐﻤﺘﺮ ﺷﺎﻋﺮی دﯾﺪه ﻣﯽﺷﻮد. ﺳﺮﭼﺸﻤﻪی اﯾﻦ ﻧﺸﺎط، ﻋﺸﻖ او ﺑﻪ ﻃﺒﯿﻌﺖ، زﻧﺪﮔﯽ و زﯾﺒﺎﯾﯽﻫﺎی آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺗﺎ روزﮔﺎر ﻣﺎ ﻧﯿﺰ، او را ﺷﺎﻋﺮ ﻃﺒﯿﻌﺖ ﺑﻨﺎﻣﻨﺪ.  کتاب فرهنگ اصطلاحات دیوان منوچهری دامغانی به معرفی اصطلاحاتی که منوچهری هر گیاه و یا پرنده را با آن معرفی کرده پرداخته است.

گزیده کتاب فرهنگ اصطلاحات دیوان منوچهری دامغانی

 ﺑﻮﺳﺘﺎن‌اﻓﺮوز     

ﻫﻤﺎن ﮔﻞ ﺧﻮدﺧﺮوه ﯾﺎ ﺗﺎج ﺧﺮوس اﺳﺖ. ﻫﺮ ﯾﮏ ﮔﻞ، ﯾﮏ ﻣﯿﻮه ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ دارای داﻧﻪای اﺳﺖ ﺑﺴﯿﺎر ﺻﺎف و درﺧﺸﺎن و دارای رﻧﮓﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺳﺮخ، ﻧﺎرﻧﺠﯽ، زرد، ﺳﭙﯿﺪ و ﺳﻪرﻧﮓ اﺳﺖ. ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ آﻧﻬﺎ، ﺗﺎج ﺧﺮوس دم روﺑﺎﻫﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﮔﺶ ﺑﯿﻀﯽ ﺷﮑﻞ و ﮔﻞﻫﺎﯾﺶ ﺧﻮﺷﻪای و آوﯾﺰان اﺳﺖ و در وﺳﻂ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﮔﻞ ﻣﯽدﻫﺪ و ﺗﺎج ﺧﺮوس ﺑﺮگ ﻗﺮﻣﺰ ﮐﻪ ﮔﻠﺶ ارﻏﻮاﻧﯽ اﺳﺖ، دﯾﮕﺮ ﺗﺎج ﺧﺮوس ﻣﺨﻤﻠﯽ ﮐﻪ ﮔﻞﻫﺎﯾﺶ ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ اﺳﺖ. 
ﺑﻮﺳﺘﺎن‌اﻓﺮوز ﭘﯿﺶ ﺿﯿﻤﺮان 
ﭼﻮن ﻧﺰاری ﭘﯿﺶ روی ﻓﺮﺑﻬﯽ 

اُﻗﺤﻮان      

ﻫﻤﺎن ﺑﺎﺑﻮﻧﻪ اﺳﺖ؛ ﮔﯿﺎﻫﯽ از ﺗﯿﺮه‌ی ﻣﺮﮐﺒﯿﺎن ﮐﻪ ﭘﺎﯾﺎﺳﺖ و در ﻋﻠﻔﺰارﻫﺎ ﺑﻪ ﻓﺮاواﻧﯽ ﻣﯽروﯾﺪ. ﮔﻞﻫﺎﯾﺶ ﺳﻔﯿﺪ و ﺳﺎده اﺳﺖ و اﻃﺮاف ﻧﻬﻨﺞ را ﺑﻪ ﺷﮑﻞ داﯾﺮه ﻓﺮاﻣﯽﮔﯿﺮد. اﻗﺤﻮان ﯾﮑﯽ از ﮔﯿﺎﻫﺎن ﻣﻄﺮح در ﻣﺘﻮن ﻃﺐ ﺳﻨﺘﯽ اﯾﺮان اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻮﻋﯽ ﺑﺎﺑﻮﻧﻪ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﺎﺑﻮﻧﻪ ﮐﺒﯿﺮ، اﻗﺤﻮان ﺑﺰرگ، ﮐﺮﮐﺎش، ﮐﺮﮐﯿﺶ، درﺧﺖ ﻣﺮﯾﻢ از ﺳﺎﯾﺮ ﻧﺎمﻫﺎی اﯾﻦ ﮔﯿﺎه درﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ.

آﻣﺪ ﺧﺠﺴﺘﻪ ﻣﻬﺮﮔﺎن، ﺟﺸﻦ ﺑﺰرگ ﺧﺴﺮوان
ﻧﺎرﻧﺞ و ﻧﺎر و اﻗﺤﻮان، آورد از ﻫـﺮ ﻧﺎﺣﯿـﻪ