کتاب معرفی صندوقهای سرمایهگذاری نیکوکاری در ایران و جهان به همت امین آذریان و محمدمهدی مومنزاده آماده شده است. انتشارات بورس این کتاب را روانهٔ بازار کرده است. این کتاب شما را با صندوقهای سرمایهگذاری نیکوکاری در ایران و سایر نقاط جهان آشنا میکند.
سراسر تاریخ صدر اسلام، مملو از آموزههای اخلاقی است و انبیا و معصومین همواره مسلمانان را به نیکوکاری و خیرخواهی تشویق میکردند و خود نیز در این امر پیشرو بودند. نیکوکاری در طول تاریخ، اشکال مختلفی مانند صدقه، اعطای قرضالحسنه و وقف را شامل شده است. این میراث اخلاقی نسل به نسل منتقل گشته و تا به امروز نیز ادامه یافته است. امروزه با پیشرفت جوامع بشری در ابعاد مختلف، شیوههای نیکوکاری نیز متنوع شده و بر اساس تحولات اجتماعی و اقتصادی، ابزارهای بیشتری در اختیار بشر قرارگرفته است تا سرشت خیرخواهانه خود را در اجتماع نهادینه سازد.
لذا، در این راستا بازار سرمایه میتواند بهعنوان ابزاری مؤثر و کارا در کنار نهادهای سنتی در ترویج فرهنگ خیرخواهی نقشی فعال داشته باشد. بازار پول و بازار سرمایه دو بازوی اصلی تأمین مالی هستند. هر فعالیت اقتصادی نیازمند سرمایه است و بازارهای پول و سرمایه با تجمیع وجوه خرد و تخصیص آنها به اشخاصی که اقدام به فعالیت اقتصادی مینمایند، راه پیشرفت اقتصادی را هموار میسازند.
مفهوم محوری در بازار پول، پول و در بازار سرمایه، ورقه بهادار است. امروزه اموال دیگر منحصر در اموال مادی قابلاشاره و ملموس نیست؛ بلکه اموال دیگری نیز برحسب نیازهای اقتصادی در اجتماعات پیشرفته ایجادشدهاند. یکی از انواع اموال نوظهور «ورقه بهادار» است که از مفاهیم اساسی در حوزه بازار سرمایه است. اوراق بهادار و سازوکارهای موجود در بازار سرمایه، به شیوههای متنوعی برای امور خیر قابل استفاده هستند. اهمیت استفاده از این بازار در امور خیر زمانی بیشتر میشود که دریابیم بازار سرمایه کارکرد اساسی در رشد اقتصادی کشورهای پیشرفته دارد و در کشور ما نیز این نقش در حال گسترش روزافزون است. بر این اساس، بهرهبرداری از توانمندی بالقوه ابزارها، نهادها و وجوه در گردش در این بازار میتواند نقش مؤثری در توسعه امور خیر داشته باشد. بازار سرمایه حداقل از طریق چهار ابزار مهم «اوراق قرضالحسنه» «وقف اوراق بهادار» «اوراق وقف» و «صندوق نیکوکاری» میتواند تأثیری اساسی در ترویج فرهنگ خیرخواهی داشته باشد.
صندوقهای سرمایهگذاری نیکوکاری که نقش مهمی در ترویج فرهنگ خیرخواهی ایفا مینمایند بر مبانی حقوقی و قانونی صندوقهای سرمایهگذاری بهعنوان یکی از انواع نهادهای مالی استوار هستند. آنچه صندوق نیکوکاری را از سایر صندوقهای سرمایهگذاری متمایز میسازد، نحوه مصرف درآمد حاصل از سرمایهگذاری این نوع صندوقهاست. یکی از انواع صندوقهای سرمایهگذاری، صندوقهای نیکوکاری است که شیوهای است تا افراد داراییهای خود را در صندوق سرمایهگذاری کنند و سود حاصل از سرمایهگذاری دارایی افراد صرف امور خیریه و بشردوستانه شود، لذا صندوق سرمایهگذاری نیکوکاری با ساختار خاص خود، راهی جدید برای سرمایهگذارانی است که تمایل به انجام امور خیرخواهانه بهصورت مداوم و با عواید مطلوب دارند. صندوقهای نیکوکاری از سال 1391 در ایران راهاندازی شدهاند و تاکنون 13 صندوق نیکوکاری در بازار سرمایه کشور ثبت شده و فعالند. باید توجه داشت که ظرفیت بازار سرمایه در ایران بهگونهای است که میتوان از طریق صندوقهای نیکوکاری، فرهنگ خیرخواهی را ترویج داد. بنابراین تأمین منابع مالی برای اقدامات خیرخواهانه و تخصیص منابع جمعآوریشده به این امور، علاوه بر این که از ضروریات انجام امر خیر محسوب میشود، نوعی فعالیت اقتصادی نیز به شمار میرود.
در سال 2015، حدود 41 درصد از مردم انگلیس بهصورت تصادفی و 31 درصد بهصورت دائمی کمک های نیکوکارانه انجام دادهاند. صرفاً کمکهای صورت گرفته در جشنوارههای خیریه (فروش مواد غذایی طبخ شده به قیمت بالاتر از اهداف خیرخواهانه) به بیش از 185میلیون پوند رسید.
زنان نسبت به مردان بیشتر در کمک به سازمانها و مؤسسات خیریه مربوط به حیوانات (28 درصد در برابر 16درصد) و در کمک به مؤسسات خیریه مربوط به کودکان (32 درصد در برابر 27 درصد) مشارکت داشتهاند. در این سال، جوانان بیشتر تمایل به کمک به نهادهای تحصیلی داشتند، در حالی که افراد مسن بیشتر به کمکهای نیکوکارانه مذهبی متمایل بودهاند. آمارها نشان میدهد که در سال 2015، حدود 12درصد از مردم انگلیس به کمکهای نیکوکارانه برای حمایت از مهاجران علاقهمند بودهاند.