کتاب فرآیند شکلگیری داستان در ادبیات داستانی و دراماتیک نوشتۀ مریم بصیری است که توسط انتشارات امیرکبیر منتشر شده است. تجربۀ سالها تدریس در زمینۀ داستان، نمایشنامه و فیلمنامه نویسی نشان از آن دارد که برخی از نویسندگان جوان گاه به دلیل مطالعۀ سطحی، آموزش ناکافی و یا بیتوجهی به رمز و رازهای دنیای نویسندگی، برخی عناصر، تعابیر و الفاظ مربوط به این رشتهها را با همدیگر اشتباه میگیرند. در این کتاب بنا به ضرورت با زبانی ساده به عناصر داستان در رمان، نمایشنامه، فیلمنامه و لزوم نویسندگی در قالبهای مختلف پرداخته خواهد شد.
این کتاب بر آن است تا روشنگر راه دانشجویان ادبیات داستانی و دراماتیک و نویسندگان جوانی باشد که قدم در راه دشوار نویسندگی گذاشتهاند. نگارنده بر آن است تا در این اثر، تمامی عناصر اصلی و فرعی داستان را که در شکلگیری داستان رمان، نمایشنامه و فیلمنامه دخیل هستند، معرفی کند. تطبیق شباهتها، تفاوتها و کارکردهایی که این عناصر در سه قالب یاد شده با هم دارند، اصل مهمی است که به آن پرداخته شده است. مخاطب با خواندن این کتاب، چکیدهای از بیش از ۴۰۰ کتاب آموزش داستاننویسی، نمایشنامهنویسی و فیلمنامهنویسی را مطالعه میکند و با نقل قولهای نویسندگان بزرگ جهان آشنا میشود.
فرایند شکلگیری داستان در ادبیات داستانی و دراماتیک، با زبانی ساده به یک نویسندۀ مبتدی و یا حتی حرفهای کمک خواهد کرد تا به درستی از عناصر داستانی بهره گیرد و بتواند به صورتی جذاب، داستان فیلمنامه و نمایشنامهاش را پیش ببرد.
غنایی یا لیریک: شاعر یا نوبسنده در شیوۀ غنایی کاری با واقعیات بیرونی ندارد و تنها از ذهنیت و احساسات خویش سخن میگوید. این شیوه بیانگر شخصیت هنرمند است؛ چرا که چیزی عواطف او را برانگیخته میکند و وی به سُرایش روی میآورد؛ مانند غزلهای حافظ. محتوای آثار لیریک واقعی و مردمپسند است. تاریخ ادبیات ایران مبتنی بر همین شیوه و ذهنیت است.
در متن لیریک نویسنده وقایع را توصیف و بیان میکند؛ شخصیت و گفتار او، توسط یک راوی عینی توصیف میشود.