کتاب فرهنگ گفتوگو به کوشش دکتر محمدحسن یعقوبیان با هدف بررسی جایگاه گفتوگو در عرصههای معرفتی گوناگون از سوی انتشارات سروش منتشر شده است. گفتوگو یک هنر است که باید در شخصیت و فرهنگ آدمی نهادینه شود و از همین رهگذر به تفاوت میان انسان، گروه و جامعۀ متمدن با جریانهای مقابل آن پی خواهیم برد. بر این اساس، از ادیان الهی و آیینهای انسانی تا تمدنهای بشری کهن و دوران مدرن، تکیه اصلی برای رشد و ترقی بر گفتوگو در اجتماع انسانهاست. انسان امروزین در تمام گفتمانها، فرهنگها و مکاتب، به دنبال ترویج ایدهها، منافع، توسعه، پیشرفت و امنیت در سطوح فردی و ملی است. هنری که انسان ابتدا باید آن را در خانواده، مدرسه و جامعه آموزش ببیند تا ماحصل آن را در عمل نشان دهد.
اهمیت نقش گفتوگو در دین مبین اسلام و فرهنگ و تمدن ایرانی، نشاندهندۀ این است که جایگاه و بایستههای این مفهوم در فضای فرهنگی-سیاسی امروز کشور، موضوعی به غایت مهم است. ما در تاریخ کهن و معاصرمان دریافتهایم که گفتوگو اصلیترین راهبرد جهت مدیریت سطوح مختلف زیست ایرانی، از حیات شخصی و روانشناختی تا عرصۀ اجتماع، دولت و روابط بینالملل است.
شرق و غرب (همسخنی فلسفی)
این گفتوگو با جناب آقای دکتر قاسم پورحسن، دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی و با رویکرد فلسفی انجام شده است که در عرصههای فلسفه اسلامی، فلسفه دین و فلسفه تطبیفی تخصص دارند. در این گفتوگو آمده است که در کنار دیدگاهی که غرب و شرق را دارای دو ساحت متمایز و غیرمرتبط به تصویر میکشد، دیدگاه کسانی چون فارابی و ابنسینا وجود دارد که به گفتوگو و همسخنی فلسفی با غرب و یونان، همراه با مطالعه، فهم و احترام به «دیگری» اهتمام داشتهاند و از این حیث حتی گفتوگوهای ابنسینا بر گفتوگوهای افلاطونی نیز ترجیح دارد. در سنت فکری غرب نیز، مدل هرمنوتیکی گادامر، تصویر مناسبی از گفتوگوی من و تو را ارائه میدهد. فلسفه، ذاتاً تطبیقی است و غرب و شرق هر دو در رشد و بسط خویش نیازمند همسخنی فلسفی هستند و البته باید از خودمرکزپنداری و ادعای حقانیت مطلق برحذر باشد. بنیان فلسفه تطبیبفی، تفکر است و از شرایط مهم تحقق همسخنی فلسفی، احترام به انسان و ارتباط بهدور از غلبه و چیرگی بر دیگری است.