کتاب تاریخ نفت ایران pdf

کتاب تاریخ نفت ایران با قلم محمد حسن نیا به نگارش درآمده و به بررسی تحولات نفـتی سال های 1901 ـ 1914 که منجر به امتیاز نفتی دارسی شد، پرداخته است. این کتاب توسط انتشارات امیرکبیر منتشر و روانه ی بازار کتاب شده است.

• معرفی کتاب تاریخ نفت ایران
• خلاصه کتاب تاریخ نفت ایران
• برشی از متن کتاب تاریخ نفت ایران
• دانلود کتاب تاریخ نفت ایران

معرفی کتاب تاریخ نفت ایران

درباره تحولات نفـتی سال های 1901 ـ 1914 که امتیاز نفتی دارسی واگذار گردید و منجر بـه خریداری 51 درصد سهم شرکت نفت ایران و انگلیس در آسـتانه جنـگ جهـانی اول گردیـد، در منابع و کتاب ها به صورت جسته و گریخته مطالبی آمده است. اما هیچ منبع مـستقلی کـه از اسـناد فارسی و انگلیسی در زمینه تحقیق در این سال ها استفاده کرده باشد وجود ندارد.
کتاب تاریخ نفت ایران با توجه به این خلاء در نظر دارد علل و عوامل شکل‌گیری و توسعه شرکت نفت ایران و انگلیس را که شامل عوامل داخلی و خارجی است؛ با نگاهی از درون جامعه ایرانی به مسائل نفت جنوب مورد بازبینی قرار دهد و شکاف‌های تاریخی، تاریخ نفت ایران را با استفاده از منابع دست اول تاریخی که اسناد نیز جزئی از آن هستند را از جوانب مختلف مورد بررسی قرار دهد و نتایجی چون نیاز مالی دولت ایران در راه تلاش برای انعقاد قرارداد دارسی، تأثیر شرایط جهانی نفت بر عملکرد قراردادهای نفتی در ایران، تأثیر انقلاب مشروطیت و قرارداد ۱۹۰۷ بر نفت ایران، دیپلماسی فعال ایران در قبال مسئله نفت در سال‌های ۱۹۰۱ - ۱۹۱۴، تأثیر مجلس شورای ملی بر انعقاد قراردادهای نفتی، نقش شرکت نفت ایران بر شهرسازی مناطق نفت خیز، تأثیر تشکیل شرکت نفت ایران و انگلیس بر تاریخ اجتماعی ایران، نقش دولت انگلیس و تغییر اهداف این دولت در ایران به دنبال کشف نفت در ایران، چگونگی و چرایی قرارداد وزارت دریاداری با شرکت نفت ایران و انگلیس و خرید ۵۱ درصد سهام شرکت نفت ایران و انگلیس و مباحثی از این قبیل دسترسی پیدا کند و نکته مهم‌تر از همه در مورد دیپلماسی دولت انگلیس در قبال خلیج‌فارس و ایران پس از کشف نفت این است که نقش خلیج‌فارس به عنوان منطقه ورود به هندوستان پس از کشف نفت در ایران، جای خود را به اهمیت خلیج‌فارس در راه نقل و انتقال نفت می‌دهد و دیگر اهمیت خلیج‌فارس برای انگلیس منحصر به حفاظت از هندوستان نیست و نقش نفت در ایران در خیلی از موارد بر نقش حفاظت از هندوستان در دیپلماسی انگلیس در ایران ارجحیت پیدا می‌کند.

خلاصه کتاب تاریخ نفت ایران

کتاب تاریخ نفت ایران با توجه به موضوع آن به ترتیب بخش، فصل و گفتار تقسیم شده است. بخـش اول نوشتار، در مورد شکل گیری شرکت نفت ایران و انگلیس و زمینـه هـای آن 1901 ـ 1909م. می باشد. این بخش که شامل 9 فصل می باشد، زمینه شکل گیری شرکت نفت ایران و انگلیس را از سال 1901 تا 1909م. و زمانی که شرکت نفت ایران و انگلیس تأسیس می شود؛ در بر می گیرد. زمینه ها و مباحثی که در شکل گیری شرکت نفت ایران و انگلیس مشارکت داشتند، مورد واکاوی قرار می گیرد. از جمله مباحثی که در ابتدای این بخش به آن پرداخته شده است، موضوع فـضای رقابت آمیز ایران در زمان انعقاد قرارداد دارسی است که به خوبی رقابت ایجاد شده را بـین روس و انگلیس در ایران، در مورد امتیازات اخذ شده در کشور به تصویر مـی کـشد و نقـش روسـیه را در واکنش به امضای قرارداد دارسی بیان می نماید.
بخش دوم: پژوهش در مورد تأسیس شرکت نفت ایران و انگلـیس و توسـعه ایـن شـرکت در سال های 1909 ـ 1914م. می باشد. این بخش که شامل ده فـصل اسـت توسـعه شـرکت نفـت ایران و انگلیس را از سال 1909 که سال تأسیس شرکت نفت ایـران و انگلـیس اسـت تـا سـال 1914م. که دولت انگلیس 51 درصد سهام شرکت نفت ایران و انگلیس را ابتیاع می کند و قرارداد خرید نفت وزارت دریاداری انگلیس از شرکت نفـت ایـران و انگلـیس امـضاء مـی شـود را در بـر می گیرد و در این سال ها در سیاست بین المللی حوادثی در جریان است کـه در عملکـرد شـرکت نفت ایران و انگلیس نیز تأثیرگذار است که در این بخش به آن پرداخته شده است.
عناوین بخش ها و فصل های کتاب تاریخ نفت ایران از قرار زیر است:
بخش اول: شکل گیری شرکت نفت ایران و انگلیس و زمینه های آن ۱۹۰۱ - ۱۹۰۹م
فصل اول :چگونگی آگاهی یافتن ایرانی ها از مسئله نفت
فصل دوم: نخستین امتیازات نفتی پیش از قرارداد دارسی
فصل سوم: مسائل نفت در جهان در زمان انعقاد قرارداد دارسی
فصل چهارم: اوضاع داخلی ایران در زمان انعقاد قرارداد دارسی
فصل پنجم: رقابت های روس و انگلیس در ایران در آستانه قرارداد دارسی
فصل ششم: امتیاز نامه دارسی و چگونگی انعقاد و پیامدهای آن در ایران
فصل هفتم: چگونگی تأسیس شرکت بهره برداری اولیه توسط دارسی
فصل هشتم: سندیکای امتیازات و نقش دولت انگلیس در ایجاد آن
فصل نهم: اوضاع داخلی ایران در زمان فعالیت سندیکای نفت
فصل دهم: خوانین بختیاری و نفت جنوب ۱۹۰۱ - ۱۹۰۹
فصل یازدهم: نقش مجلس شورای ملی در شکل گیری شرکت نفت ایران و انگلیس
بخش دوم: تأسیس شرکت نفت ایران و انگلیس و توسعه این شرکت ۱۹۰۹ - ۱۹۱۴
فصل اول: توسعه عملیات نفتی توسط سندیکا و تشکیل شرکت نفت ایران و انگلیس
فصل دوم: فعالیت شرکت نفت ایران و انگلیس پس از کشف نفت و...
فصل سوم: کمیسر و نقش آن در معادن نفت جنوب ایران
فصل چهارم: تأثیر شرکت نفت ایران و انگلیس در احداث شهرهای مسجد سلیمان و آبادان
فصل پنجم: واکنش روسیه به شکل گیری و توسعه شرکت نفت ایران و انگلیس
فصل ششم: روابط شرکت نفت ایران و انگلیس با شیخ خزعل و نقش انگلیس در این زمینه
فصل هفتم: روابط بختیاری ها و شرکت نفت ایران و انگلیس ۱۹۰۹ - ۱۹۱۴ م
فصل هشتم: مناسبات وزارت دریاداری بریتانیا با شرکت نفت ایران و انگلیس
فصل نهم: شرکت نفت ایران و انگلیس و نفت عثمانی

برشی از متن کتاب تاریخ نفت ایران

انعقاد قرارداد با شیخ خزعل و کشیده شدن مناطق حفاری از ایالات بختیاری به تدریج به سـوی مناطقی که تحت قلمرو شیخ خزعل بود، به خوبی نشان از نارضایتی شرکت نفت ایران و انگلیس از حفاری در زمین های نفت خیز بختیاری دارد. ولی با این وجود دولت انگلیس تلاش می کرد کـه امنیت در خوزستان و منطقه بختیاری را به وجود آورد. اما این امنیت در مناطق شیخ خزعل بهتـر از مناطق بختیاری برای شرکت نفت و دولت انگلیس که حامی شرکت نفت بود، به وجود می آمد. چون در مناطق بختیاری شرکت نفت با خوانین متعدد سر و کار داشت اما در سرزمین شیخ خزعـل آن ها فقط با یک حاکم سر و کار داشتند و دولت انگلیس شیخ خزعل را که شیخ طایفه بنـی کعـب بود به عنوان مظهر قدرت آنجا تشخیص داده بود.
لذا شرکت نفت ایران و انگلیس از سال 1910 به بعد درپی به دست آوردن نفت در اهواز بـود و نماینده شرکت در 13 جولای 1910 به کنسول انگلیس در خرمشهر نامه نوشـت کـه خواسـتار حفاری در اهواز است و آن ها حفاری در اهواز را بدون در نظر گرفتن نظرات شـیخ خزعـل قابـل قبول نمی دانستند و صاحبان شرکت نفت به خوبی می دانستند که شیخ خزعـل خواهـان مزایـایی نظیر حفاظت از زمین های تحت قلمرو به وسیله افراد و قبیله خودش و سهیم شدن در سود نفـت استخراج شده هستند.

دانلود کتاب تاریخ نفت ایران

نسخه الکترونیک کتاب تاریخ نفت ایران را می توانید از طریق نرم افزار فراکتاب دانلود کرده و سپس در کتابخوان فراکتاب به مطالعه ی آن بپردازید.

مشخصات کتاب تاریخ نفت ایران در جدول زیر آورده شده است: