کتاب خارج از نوبت

معرفی کتاب خارج از نوبت

کتاب خارج از نوبت نوشته ابراهیم نوریان، با بررسی 150 بیمار در حال ترک، بحران ترک اعتیاد نیمه‌تمام و دلایل لغزش‌های مداوم افراد در حال ترک را مورد بررسی قرار می‌دهد.

کتاب خارج از نوبت با یادآوری انواع ترک‌ها، فاکتور‌های آن، تفاوت بیمار و معتاد، مدیریت ترک و درمان لغزش‌های مداوم افراد درحال ترک، به بیان مباحث کاربردی و عمومی برای خانواده‌های درگیر با این بیماری می‌پردازد. امروزه به علت فراگیر شدن پدیده اعتیاد و تاثیر آن بر زندگی آدمیان، توجه به حوزه ترک این بیماری مخرب، مورد غفلت واقع شده و متاسفانه بسیاری از نکات مهم در زمینه ترک مواد اعتیادآور نهفته مانده است. بسیاری از کتاب‌های حوزه اعتیاد به دلیل استفاده از مطالب تخصصی و دانشگاهی قادر به استفاده برای عموم نیستند و این یک ضعف اساسی در بخش تالیف آثار مکتوب مرتبط با این پدیده است. افراد بیمار و مبتلا به بیماری سندرم اعتیاد؛ مردمی عادی هستند و این کتاب با ارایه مطالبی که قابل استفاده برای عموم است و همچنین در کلاس‌های مشاوره کاربرد دارد، به آگاهی در زمینه ترک، فاکتور‌‌های لازم برای این پدیده،تفاوت ترک و دغدغه‌آن می‌پردازد.

کتاب خارج از نوبت بر اساس مصاحبه بالینی با افراد مبتلا به سندرم اعتیاد که در حال ترک هستند، به رشته تحریر درآمده است. همصحبتی با 150 بیمار که در این مرحله به سر می‌‌بردند، نکات مبهم و کنار‌گذاشته‌ای از ترک اعتیاد را نمایان می‌کند. متاسفانه امروز در نهاد‌های گوناگونی که در حوزه ترک اعتیاد فعالیت می‌‌کنند، کتاب جامعی درباره اهمیت و جایگاه بحث ترک دیده نمی‌شود و ابراهیم نوریان، نویسنده کتاب و فعال حوزه پیشگیری، با نوشتن این کتاب کاربردی، در راه آگاهی رساندن به بیماران مبتلا به اعتیاد پیشقدم شده است.

مظلوم‌ترین قشر، در جریان و تفکر اعتیاد، افراد در حال ترک هستند، زیرا به علت نفوذ و شدت جریان اعتیاد بر زندگی انسان‌‌ها، سبب‌شناسی تخصصی و دلیل بازگشت مجدد و لغزش این افراد، کمتر مورد بحث قرار گرفته است. نویسندگان کتاب‌های مرتبط با اعتیاد بیشتر به مسایل مربوط به اعتیاد و یا نوع مواد مصرفی می‌پردازند، اما تمرکز این کتاب، بیشتر روی ترک این پدیده مخرب است.

مفهوم مصرف در حوزه اعتیاد؛ از سیگار گرفته تا مواد سنگینی مانند کوکایین و شیشه، مشترک است. امروزه در ترک اعتیاد، هدف درمانی؛ بیشتر درمان‌های نگهدارنده برای بیماران است، در حالی که درمان‌های نگهدارنده مانند متادن‌درمانی، ابزاری برای رسیدن به مفهوم بالاتر، یعنی ترک است. آنچه امروز اهمیت پیدا کرده، کنترل مواد اعتیاد‌آور است که این پدیده در بخش کشف مواد و همچنین کنترل شخص مبتلا به سندرم اعتیاد، بسیار مهم است و ‌بخش مغفور مانده،استمرار این کنترل و تداوم درمان ثمر‌بخش است. روشنگری در مسیر ترک اعتیاد، در بخش مصرف و قطع مصرف، به یک اندازه اهمیت دارد، زیرا همان‌‌گونه که بیمار می‌داند که چه مقدار مواد مصرف ‌کند؟ از چه کسی بخرد؟ و یا در چه محفلی آن مواد را استعمال کند؟ باید بینش روشنی از قطع مصرف هم داشته باشد. ایجاد بینش ترک بر عهده درمانگران است به ویژه در ترک موادی مانند مت‌آمفتامین (شیشه) که روان‌درمانی و بینش کامل، بهترین روش درمانی است. 

سوال‌هایی مانند این که از کجا شروع کنیم؟ چه نوع درمانی داشته باشیم؟ با چه کسی مشورت کنیم؟ چه برنامه ورزشی، درمانی، تغذیه‌ای و خانوادگی داشته باشیم؟ و به کدام مرکز درمانی مراجعه کنیم؟ مهم‌ترین پرسش‌هایی هستند که در بینش ترک، باید به آن‌ها جواب داد. موفقیت‌آمیزترین و علمی‌ترین روش ترک، ترک آگاهانه است. این نوع ترک همان ترک کلینیکی تحت نظارت پزشک، روانشناس، مددکار و پرستار است و افرادی که به این ترک رو می‌آورند، باید با بینش کامل وارد شوند. کتاب خارج از نوبت با بررسی انواع ترک‌ها و بیان دلایل موفقیت و شکست آن‌ها و همچنین ریشه‌یابی مشکلات افراد در حال ترک، بحران ترک‌‌های نیمه تمام را مطرح می‌کند. ذکر دلایل لغزش‌های مداوم در مسیر ترک با استفاده از تکنیک گفت‌وگو محوری و تحقیات میدانی، رویکرد دیگر این کتاب است. 

گزیده کتاب خارج از نوبت

برخی از بیماران در حال ترک دست به غیبت‌های طولانی در زمان ترک خویش می‌زنند. آنان به گمان غلط این که لغزش در هنگام ترک جایز است، دست به استعمال مواد می‌زنند. اما در «بازگشت» به این شکل نمی‌باشد. «بازگشت» مصرف مقادیر تعیین‌شده‌ی مواد در زمان‌های تعیین شده است.

در واقع کسانی که به مانند دوران اعتیاد دست به مصرف مواد می‌زنند، دست به بازگشت زده‌اند. آنان حتی اگر روزها و ماه‌های متمادی پاکی از مواد را داشته باشند، پس از انجام عمل «بازگشت» به عنوان معتاد شناخته می‌شوند و از نو باید به ترک روی آورند و با توجه به بازگشت، ترک آنان پیچیده‌تر و موفقیت کمتری خواهد داشت. این‌گونه معتادان در هنگام بازگشت در بیشتر مواقع مقدار بالاتری را نسبت به تدافعات گذشته مصرف می‌کنند و به همین علت مقدار دارو بیشتری را نیز باید مصرف کنند.

همچنین هیچ تضمینی برای آنان وجود ندارد که پس از انجام عمل بازگشت بتوانند مجدداً به ترک روی آورند. اما در لغزش شخص اگر چه مصرف مواد در یک وعده را داشته، اما در مسیر درمانی بوده است. ولی کسانی که دچار بازگشت می‌شوند از مسیر درمانی خارج می‌شوند و نمی‌توان ضمانتی را برای قرار گرفتن مجدد آنان در مسیر درمان داشت.