کتاب حیات وحش ایران

معرفی کتاب حیات وحش ایران

کتاب حیات وحش ایران نوشته خانم نازنین زهرا شریفی نیا، در زمینه شناخت و بررسی تنوع زیستی این سرزمین باستانی است. این اثر به توصیف گونه‌های مختلف جانوری و گیاهی می‌پردازد. ایران به عنوان یکی از کشورهای غنی از نظر تنوع زیستی شناخته می‌شود. این کتاب به بررسی ۱۱۶۸ گونه جانوری شامل ۱۷۴ گونه ماهی، ۲۰۶ گونه خزنده، ۵۱۴ گونه پرنده، ۲۰ گونه دوزیست و ۱۹۴ گونه پستاندار می‌پردازد.
نویسنده به تفصیل به تفاوت‌های زیستگاهی در ایران از کویرهای خشک و دشت‌های سرسبز تا مناطق کوهستانی و جنگلی معتدل اشاره می‌کند. این تنوع، بستر مناسبی برای شکل‌گیری اکوسیستم‌های مختلف و تنوع گونه‌ای فراهم آورده است.
کتاب به شواهدی از تنوع زیستی دیرینه ایران اشاره دارد، که در نوشته‌های باستانی و فسیل‌های کشف‌شده در مراغه به چشم می‌خورد. این بخش به درک بهتر تاریخ طبیعی کشور کمک می‌کند.
با وجود تنوع زیستی چشم‌گیر، کتاب همچنین به مشکلات ناشی از شکار بی‌رویه و خطر انقراض برخی گونه‌ها اشاره می‌کند. این موضوع به اهمیت حفاظت از حیات وحش و اکوسیستم‌های طبیعی تأکید می‌کند.
این اثر بر پایه تحقیقات و مستندات علمی نوشته شده و به خواننده این امکان را می‌دهد که با دیدی علمی و مستند به موضوع حیات وحش نزدیک شود.
کتاب «حیات وحش ایران» نه تنها یک منبع اطلاعاتی غنی برای علاقه‌مندان به طبیعت و حیات وحش است، بلکه به عنوان یک اثر آموزشی، می‌تواند به آگاهی عمومی درباره اهمیت حفاظت از تنوع زیستی و اکوسیستم‌های طبیعی کمک شایانی کند. این کتاب به تمامی کسانی که به طبیعت و حیات وحش علاقه‌مند هستند، توصیه می‌شود.

گزیده کتاب حیات وحش ایران

سنجاب ایرانی گونه‌ای از جوندگان است که به سنجاب قفقازی نیز شهرت دارد. زیستگاه این سنجاب جنگل‌‌های بلوط زاگرس است و معمولاً درختان بلند و کهنسال بلوط را به درختان کوتاه و پرشاخ و برگ برای زندگی ترجیح می‌‌دهد.
سنجاب به‌ دلیل رفتار تغذیه‌‌ای خاص، به تکثیر درختان جنگل کمک زیادی می‌‌کند. این گونه سنجاب در مناطقی از رشته کوه‌های زاگرس زندگی می‌‌کند که هنوز در آن‌ها درختان بزرگ بلوط باقی مانده است، زیرا میوه‌ بلوط، غذای اصلی این پستاندار است.
آن‌ها میوه‌های بلوط را جمع‌‌آوری کرده و در شکاف صخره‌‌ها، درون تنه‌ پوک درخت‌ها و به خصوص زیر خاک مخفی می‌کنند و در فصل زمستان که دیگر بلوطی روی درختان باقی نمانده است، به جست‌و‌جوی آنچه زیر خاک دفن کرده ‌اند می پردازند اما نمی‌توانند همه‌ آ‌ن‌ها را پیدا کنند، به این ترتیب دانه‌‌هایی که پنهان مانده‌اند در بهار جوانه زده و درختان جدیدی شکل می‌گیرند.
در ایران اغلب دو نوع سنجاب درختی شناخته شده است که یکی سنجاب ایرانی یا سنجاب زاگرس و دیگری سنجاب بلوچی یا سنجاب نخل نام دارد، نسل سنجاب ایرانی به دلیل تخریب زیستگاه‌هایشان و نیز عوامل انسانی به سرعت در حال کاهش است ولی سنجاب‌های بلوچی به دلیل زندگی در میان نخلستان‌های جنوب و جنوب شرقی کمتر در معرض تهدید قرار دارند.

در منطقه راسک بلوچستان، مردم بر این باورند که سنجاب بلوچی با خوردن حشرات مضر و انتقال گرده‌ها موجب باروری بیشتر نخلستان می‌شود. همین باور موجب احترام مردم به این دسته از حیوانات و مراقبت بیشتر از آن‌ها شده که امید است مردم زاگرس نشین نیز نه تنها از شکار این‌گونه زیبا اجتناب کنند بلکه سنجاب زاگرس نیز برایشان به نمادی از احترام گذاشتن به طبیعت و حیوانات تبدیل شود.
از آنجا که سنجاب ها جوندگان پر جنب و جوشی بوده و مدام در حال فعالیت در جنگل هستند اغلب در اثر تربیت خانگی دچار افسردگی شده و غذا نمی‌خورند و بر این اساس عمرشان کوتاه است.