کتاب ارزش میراث صوفیه نوشته دکتر عبدالحسین زرینکوب، یک اثر برجسته در زمینۀ تاریخ معنوی اسلام و ادبیات صوفی است. نویسنده در این کتاب، بهطور جامع و تأملی، میراث صوفیه اسلام را با توجه به ارزشها، اصول و تأثیرات فرهنگی و اجتماعی آن، به دقت بررسی کرده و خواننده را به سفری درونی به عمق تفکرات صوفیه هدایت میکند.
نخستین نکته که در کتاب مورد توجه قرار میگیرد، ارتباط صوفیه با اصول اسلامی است. در واقع نویسنده به وسیلۀ تحقیقات تاریخی و فقهی، نشان میدهد که صوفیه بهعنوان یک جریان دینی در مسیر اصول اسلامی حرکت کرده و تفسیر خود را از قرآن و حدیث گسترش داده است. این بررسی جامع از رابطۀ صوفیه با اصول دینی، به خواننده امکان میدهد تا درک عمیقی از پایههای معنویت صوفیه کسب کند. در ادامه، زرینکوب به تحلیل ارتباط صوفیه با عرفان و علوم ذهنی میپردازد. او به مفاهیمی چون توحید، معرفت و معاشقۀ الهی بهعنوان اصول اساسی صوفیه اشاره میکند و نشان میدهد که چگونه این اصول در مسیر رسیدن به الهیات عالی و دستیابی به مراتب عالی دینی نقش داشتهاند.
یکی از مهمترین بخشهای اثر، تأثیرات صوفیه بر ادبیات فارسی و دینی است. نویسنده با تجزیه و تحلیل آثار ادبی و شعر صوفیانه، نقش برجستهای را که این جریان در شکوفایی ادبیات فارسی و انعکاس اصول صوفیه در آثار شاعران برجسته داشته، روشن میکند. این تجزیه و تحلیل به خواننده فرصت میدهد تا با غنای ادبیات صوفی آشنا شده و ارتباط عمیق این ادبیات با اصول معنوی صوفیه را درک کند.
در نهایت، این اثر یک منبع معتبر و جامع برای درک اصول، تفکرات و ارزشهای معنوی صوفیه است. با بهرهمندی از تحقیقات دقیق و سبک نگارش واضح، این کتاب به علاقهمندان به موضوع اسلام و ادبیات عرفانی، فرصتی برای یادگیری فراگیر و ارتقای دانش ارائه میدهد.
میراث شگرف صوفیه البته منحصر به عرفان و ادب آن طایفه نیست. آراء صوفیه در فرهنگ و آداب و امثال و تربیت مسلمانان جهان نیز تأثیر عظیم داشته است و از جمله رواج فکر قناعت و رضا و اندیشۀ توکل و تسلیم که بسیاری از شرقیان را به خاکساری و درویشنهادی رهنمون شده است تا حد زیادی از مردهریگ صوفیه به شمار است. با این همه، سرمایۀ این میراث در حقیقت عرفان و ادب قوم است که بررسی ارزش آن برای دریافت پایۀ واقعی فرهنگ اسلامی ضرورت تمام دارد.