نقش الفصوص

معرفی کتاب نقش الفصوص

کتاب نقش الفصوص نوشته جناب آقای نورمحمد انصاری منتشر شده در نشر متخصصان می باشد. نقش­‌الفصوص خلاصه و چکیده فصوص‌­الحکم ابن‌عربی است که به قلم خود ابن‌عربی به نگارش در­آمده است.

ابن عربی را می‌توان به حق بزرگ‌ترین و برجسته‌ترین بنیانگذار نظام عرفان فلسفی یا فلسفۀ عرفانی یا حکمت الهی عرفانی در تاریخ اسلام به شمار آورد و حتی گزافه نیست اگر بگوییم که وی بزرگ‌ترین اندیشمند عرفانی همه دوران­‌ها است و بی­‌سبب نیست که وی را «شیخ اکبر» لقب داده‌اند. فصوص­‌الحکـم بـا شهرتـی که در بیـن ملت‌های اسلامـی به دست آورد، مـورد اقبال عرفای بلند­آوازه قرار گرفت و در چنـد قـرن گذشته، بیـش از یـکـصـد و ده شـرح بـه زبان­‌های: فارسـی، ترکـی و عربـی به ایـن کتاب نـوشته شده است. فصوص‌­الحکم و همچنین نقش­‌الفصوص دربردارنـده بیست و هفت فصل است و هر یک از فصل‌­های آن بـه نام یکی از انبیاء الهی است که از آدم (ع) شروع شده و با خاتم پیامبران محمد مصطفی(ص) پایان می‌­یابد. این نوشتار درس­ گفتارهای استاد محمودرضا اسفندیار در درس متون عرفانی عربی مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه واحد یادگار امام (ره) بوده که بنده مطالب و بیانات استاد را جمع‌­آوری و تنظیم نموده و مطالبی را نیز به آن افزودم که به­‌صورت کتاب حاضر به طبع رسیده است. امید است مورد عنایت دانش‌­پژوهان و دوستداران ابن عربی و علاقمندان به عرفان اسلامی قرار گیرد.

گزیده کتاب نقش الفصوص

عرفانی شدن فلسفه

این جریان با شیخ اشراق شروع شد. فلسفه اشراق در واقع علاوه بر مباحث عقلی و منطقی، معتقد است که از تزکیه نفس و تهذیب باطن برای درک حقیقت بهره بگیرد و اسمش نیز بر آن هست، «اشراق» یعنی تابش نور. فلسفه تا پیش از این باور نداشت که برای کشف حقیقت از اشراق و باطن باید استفاده نمود و فلسفه مشاء که نقطه مقابل اشراق است، روش عقلی صرف را قبول داشته است.

فلسفی شدن عرفان

این موضوع بعد از شیخ اشراق اتفاق افتاد، یعنی بعد از قرن ششم. این اتفاق بزرگی بود و این محیی‌الدین ابن‌عربی بوده است که در جریان‌های عرفانی بعد از خودش تاثیر مهمی گذاشته است. با ابن‌عربی، عرفان، فلسفی شد. ایشان قطعا یکی از بزرگان جهان اسلام است. ابوعبدالله محیی‌الدین محمد بن علی بن محمد بن عربی خاتمی معروف به شیخ اکبر از بزرگترین اندیشمندان و صوفیان جهان اسلام است. وی را برای اینکه از دانشمند دیگری نام(ابن‌العربی دارد، ابوبکر بن‌العربی) متمایز باشد، ابن‌عربی(بدون الف و لام) می‌نامند.