دانشنامه گستردهنگاشتهای است که در قلمرو دانش یا رشته علمی مشخص یا مکتبی خاص یا موضوعی کلان با همکاری گروهی از کارشناسان با رعایت اصول علمی و فنی دانشنامهنگاری سامان یافته و دارای ساختار الفبایی یا موضوعی است. دانشنامه تألیفی مرجع است که آگاهیهایی متقن و لازم را درباره هر یک از مدخلهای در پیوند با موضوع خود در دسترس خوانندگان قرار میدهد. دانشنامههای نوشته شده در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی- افزون بر پایبندی به تعریف پیشگفته-، در موارد بسیار دربردارنده نقد و نوآوری با انگیزه گرهگشایی علمی در قلمرو موضوع مورد نظر و نیز رویکرد اندیشه اسلامی هستند.
مجموعه «دانشنامههای قرآنشناسی» با بیش از هزار مدخل در حوزههای تخصصی گوناگون، در دو محور عمده؛ مباحث پیرامون قرآن (علوم قرآنی) و مباحث درون قرآنی (معارف قرآن) تحت نظارت حجهالاسلام رشاد در پژوهشگاه تالیف میشود.
دانشنامه قرآن و تاریخ در دو مجلد بر محور معارف قرآنی ساماندهی شده است. جلد نخست در آغاز به مباحث عام تاریخ چون «فلسفه تاریخ تمدن در قرآن» و «قرآن و تاریخ» پرداخته و در ادامه مقالات مربوط به خاندان و قبیله پیامبر اکرم و وقایع دوران سیزده ساله مکه از بعثت تا هجرت ایشان را گرد آورده است. جلد دوم نیز مشتمل بر مقالات مربوط به دوران ده ساله مدینه از هجرت تا وفات آن حضرت است.
پس از جلوگیری مشرکان از ادامه حرکت مسلمانان هر لحظه احتمال درگیری میان دو طرف وجود داشت. با تمام سرسختی قریش، پیامبر با رفتاری آکنده از قاطعیت و مدارا، موضع خود را برای پرهیز از جنگ اعلام کرد و در ادامه پیشنهاد صلح داد.
این صلح برای مسلمانان اهمیت ویژهای داشت، زیرا شمار آنان در مقایسه با نیرویی که قریش میتوانست فراهم آورد، بسیار ناچیز بود و غیر از سلاح مسافر (شمشیر) جنگافزاری به همراه نداشتند...