دانشنامه گستردهنگاشتهای است که در قلمرو دانش یا رشته علمی مشخص یا مکتبی خاص یا موضوعی کلان با همکاری گروهی از کارشناسان با رعایت اصول علمی و فنی دانشنامهنگاری سامان یافته و دارای ساختار الفبایی یا موضوعی است.
دانشنامه تألیفی مرجع است که آگاهیهایی متقن و لازم را درباره هر یک از مدخلهای در پیوند با موضوع خود در دسترس خوانندگان قرار میدهد. دانشنامههای نوشته شده در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی- افزون بر پایبندی به تعریف پیشگفته-، در موارد بسیار دربردارنده نقد و نوآوری با انگیزه گرهگشایی علمی در قلمرو موضوع مورد نظر و نیز رویکرد اندیشه اسلامی هستند.
مجموعه «دانشنامههای قرآنشناسی» با بیش از هزار مدخل در حوزههای تخصصی گوناگون، در دو محور عمده؛ مباحث پیرامون قرآن (علوم قرآنی) و مباحث درون قرآنی (معارف قرآن) تحت نظارت حجهالاسلام رشاد در پژوهشگاه تالیف میشود.
دانشنامه قرآن و تاریخ در دو مجلد بر محور معارف قرآنی ساماندهی شده است. جلد نخست در آغاز به مباحث عام تاریخ چون «فلسفه تاریخ تمدن در قرآن» و «قرآن و تاریخ» پرداخته و در ادامه مقالات مربوط به خاندان و قبیله پیامبر اکرم و وقایع دوران سیزده ساله مکه از بعثت تا هجرت ایشان را گرد آورده است. جلد دوم نیز مشتمل بر مقالات مربوط به دوران ده ساله مدینه از هجرت تا وفات آن حضرت است.
گزارش شده است غار ثور که هفتاد پیامبر را در خود پناه داده بود، پیامبر اسلام را به سوی خود فرا خواند. چون پیامبر وارد غار شد، قلبش آرام گرفت این جبیر، همچنین به برکت اقامت پیامبر اکرم در این غار اتفاقات خارقالعادهای در آن روی داد، مانند تنیده شدن تار عنکبوت در ورودی غار و لانه کردن و تخم گذاشتن دو کبوتر وحشی در آنجا و به گزارشی روییدن درختی فرا روی پیامبر.
بر اساس برخی روایات این غار در مسیر رفت و آمد چوپانها بود، اما در مدت اقامت پیامبر اکرم، به خواست خداوند هیچ چوپانی به آنجا نرفت.