کتاب پرسشها و پاسخهای تاریخی (جلد اول) نوشته مهدی پیشوایی و به کوشش یدالله حاجی زاده است که توسط انتشارات دفتر نشر معارف منتشر شده است. طرح برخی از مسایل مربوط به تاریخ اسلام در قالب پرسش و پاسخ موضوع این کتاب است. در این نوشتار ابتدا به بیان کلیاتی از علم تاریخ پرداخته شده و پس از آن مباحثی تاریخی در مورد تاریخ قرآن، اسرائیلیات و نمونههایی عینی تاریخی در قرآن مانند تاریخ انبیای الهی و سرگذشت اقوام گذشته ذکر شده است.
آن گاه به بررسی تاریخ عرب حجاز قبل از اسلام و تاریخ بعد از اسلام مانند سیره معصومان پرداخته شده و پرسش و پاسخهای متعددی در این زمینه مطرح شده است. نویسنده در همین زمینه سؤالات متعددی در مورد سیره رسول خدا (ص)، ازدواج ایشان با خدیجه، تعدد زوجات ایشان، معجزات ایشان، ماجرای افک پیامبر اکرم، معراج ایشان، غزوات ایشان، اتفاقات مربوط به سقیفه و انحراف مسأله خلافت، حوادث مهم مربوط به دوران خلافت امام علی(ع)، جریان صلح امام حسن مجتبی(ع)، امام حسین(ع) و واقعه عاشورا و تاریخ حیات سایر امامان معصوم(ع) به ویژه مسأله مهدویت مطرح کرده و پاسخ این سئوالات را نیز ذکر نموده و بدین وسیله ابعاد و زوایای مختلف این مسایل را بررسی نموده است.
چه کسی قرآن را جمع آوری کرد؟ عثمان که مردم آن را پذیرفتند یا امیرالمومنین که صحابه آن قرآن را نپذیرفتند؟
کاری که عثمان در زمان خود به کمک گروهی از صحابه انجام داد، جمع آوری قرآن نبود، بلکه «توحید المصاحف» بود؛ یعنی مصحفهای مختلفی در اختیار اصحاب بود، تعدادی از صحابه مثل عبدالله بن مسعود، اُبی ابن کعب، مقداد بن عمرو، زید بن ثابت، هر کدام برای خود قرآنی داشتند، اختلاف قرائت و اختلاف اسلوب و ترتیب، پیش آمده بود و برخی از صحابه رسول خدا(ص) اظهار نگرانی میکردند که این اختلاف قرائت باعث ایجاد مشکل میشود. به دستور عثمان کمیتهای متشکل از چند نفر شکل گرفت و از میان نسخ قرآن یک نسخه ملاک عمل شد و بقیه نسخهها را از بین بردند.