کتاب تاریخ شفاهی مطالعات ایران شناسی و ادبیات فارسی در ایتالیا، اثری از رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا و اکبر قولی است که در انتشارات بینالمللی الهدی چاپ شده است. این کتاب برگرفته از مصاحبه های ویدئویی با ده نفر از استادان دانشگاهی و ایرانشناسان ایتالیایی است که سالیان متمادی از عمر خود را صرف تحقیق و پژوهش و مطالعه در باب ایران و فرهنگ ایران زمین کردهاند.
گسترۀ نفوذ زبان فارسی در منطقۀ اوراسیای مرکزی و در کشورهایی مانند ایران، افغانستان، تاجیکستان یا منطقۀ شبه قاره در ارتباط با کشورهایی چون هند و پاکستان است و در کشورهایی همچون عراق، ترکیه، ازبکستان نیز گروههایی از فارسیزبانان حضور دارند و رگههایی از زبانفارسی در زبانهای دیگری نظیر ترکی، هندی، اردو، ارمنی، گرجی و سواحیلی قابل مشاهده است.
بهطورکلی، جمعیتی حدود یکصد میلیون نفر در دنیا به زبان فارسی سخن میگویند و ترک، ترکمن، ازبک و اردو زبانها که به تنهایی بیش از 200 میلیون نفر هستند هم بهرهای از فارسی دارند. زبان و ادبیات کهن فارسی مورد اقبال شمار زیادی از دوستداران شعر و ادب در جوامع مختلف جهان است و در حال حاضر، در بسیاری از کشورهای آفریقایی، اروپایی و آمریکا، در قالب کرسیهای زبان فارسی در دانشگاه و دورههای آزاد رایزنیهای فرهنگی در خارج از کشور آموزش داده میشود. همچنین آثار مشاهیر ادب فارسی نیز به زبانهای گوناگون ترجمه شده و در زمرۀ کتب پرفروش به شمار میآیند؛ که اینها خود گواهی بر غنا و جاذبۀ ادبیات فارسی و جایگاه والای آن در میان دیگر زبان های ملل است که خود مجرایی برای تاثیرگذاری بر شماری از اقشار فرهیخته، دانشجویان و اهل ادب حتی در جوامع غیرفارسیزبان میباشد.
میتوان گفت کسی که با فارسی زبان میگشاید، هیچ لزومی ندارد از راه چند هزارساله اندیشهورزی گذشته، به انسان امروزی تبدیل شود؛ لازم نیست زرتشت و کوروش، مزدک و یا رودکی و خیام و فردوسی و مولوی و حافظ و سعدی شود و آنگاه به جایگاه انسان قرن حاضر ببالد؛ بلکه کافی است، پا بر شانههای این مشاهیر گذارده و در راه تکامل قرار گیرد؛ این همان چیزی است که از آن به عنوان هویت نام میبریم.
کیستی ایرانی (حفظ هویت ایرانی) با جمع همین نامها، یعنی جمع همین تاریخ سترگ اندیشهورزی است که معنا مییابد. منشأ آن هم به دانش و بینش و فرهنگ بالای مردم ادیب این مرز و بوم، از گذشته تا حال باز میگردد که نمایانگر هویت ایرانی و آیینهٔ فرهنگ، اندیشه، آرزوها، آرمانها و بهطور کلی، جهانبینی ملت بزرگ ایران است، که باید قدر آن را دانسته و در حفظ و نگهداری آن اهتمام ورزید. باشد که زبان پارسی و هویت ایرانی تا ابدیت جاودانه بماند.