همه ما از کودکی با شیرها و قدرت و شجاعت آنها آشنا شدهایم. گاهی بزرگترها از شیرهای قصهها برایمان گفتهاند و گاهی در کارتونها، فیلمها و کتابها تصویر این گربهسان بزرگ و زیبا را دیدهایم.
در کتاب شیر آسیایی همراه علی گلشن نخست ردپای شیر را در فرهنگ ایران دنبال میکنیم. سپس، با اعضای گروهِ این گربههای بزرگ و ویژگیهای ظاهری، محل زندگی و پراکندگی شیر آسیایی بیشتر آشنا میشویم در ادامه، نکاتی دربارهی تغدیه، شکار و خلق و خوی شیرها میخوانیم و در پایان با رفتارهای دوران تولید مثل و فعالیتهایی برای بازگشت دوبارهی شیرها به ایران آشنا میشویم.
ایران، سرزمین شیران
برای پی بردن به تاریخ و پیشینهی حضور شیر در ایران، کافی است به یکی از موزههای کشورمان سر بزنیم. در این موزهها با اشیایی روبهرو میشویم که هرکدام نقشی و اثری از شیر دارند. بیشترین نقشهای جانوری بر آثار موزهای، بیتردید نقش شیر است. شاید تعداد این آثار از تعداد موهای یال و دم یک شیر هم بیشتر باشد.
بهعنوان مثال، در موزهی ایران باستان، از همان آغاز میتوانیم ردپای شیرها را در ویترین سفالهای پیش از تاریخ ببینیم. در بخش مهرها به نقشی برمیخوریم که شیری را در تعقیب و شکار گوزن نشان میدهد یا با صحنهای روبهرو میشویم که مردی با کمانی در دست، به همراه سگ شکاریاش روبهروی شیر نری ایستاده و تیری به سوی او پرتاب کرده است. صحنهی شکار شیر به دست انسان، بارها و بارها در آثار و اشیای کهن به چشم میخورد.